Omdat vakbonden pleiten voor werkbaar werk, wordt het recht op deconnectie en het voldoende vooraf aankondigen van de deeltijdse variabele uurroosters enigszins positief onthaald. Ook de extra opleidingsdagen zijn positief. “De duivel zit echter steeds in de details”, zegt de liberale vakbond ACLVB. “Verstaat men onder extra opleidingsdagen ook opleiding met een meerwaarde voor de externe arbeidsmarkt zoals de ACLVB dit al jaren vraagt? Op basis van de eerste informatie blijkt eveneens dat die extra opleidingen niet doorgetrokken worden naar alle bedrijven en werknemers van de kleine ondernemingen opnieuw uit de boot zullen vallen.”

Ook het ACV hekelt de talrijke uitzonderingen voor kmo-werkgevers en dus discriminaties voor kmo-werknemers: “Het recht op deconnectie, de verplichting inzake opleidingsplannen en het recht op opleiding. Deze drie uitzonderingen voegen zich bij de uitzonderingen in het kader van return to work, zijnde geen sancties voor kmo’s met veel invaliditeit en geen vrijstelling van ziekte-attest voor drie dagen. Bovendien is tijdkrediet ook geen recht in kmo’s. Het zijn nochtans de kleine bedrijven die vandaag kampen met de grootste aanwervingsproblemen. Door telkens uitzonderingen te voorzien blijft de regering de leegloop van kmo’s organiseren.”

Tienurenwerkdag

De samengebalde vierdagenwerkweek roept dan weer vragen op. “Veel mensen houden het werk nu al niet vol. Nog langere werkdagen zullen hier geen goed aan doen. Tegelijk stellen we ook vast dat mensen nood hebben aan meer tijd om arbeid en gezin te combineren. Om aan deze vragen tegemoet te komen had de regering veel beter ingezet op een uitbreiding en verbetering van het stelsel tijdkrediet en landingsbanen”, reageert ACV.

De socialistische vakbond wijst er dan weer op dat individuele regelingen het sociaal overleg uithollen: “Als we daar het einde van de 8-urige werkdag en de intrede van de 10-urige werkdag op ‘vrijwillige’ basis aan toevoegen, zien we een trend van steeds meer flexibiliteit. Met alle gevolgen voor een toegenomen werkdruk. Dergelijke individuele regelingen dreigen het interprofessioneel en sectoraal niveau uit te hollen, waardoor enkel nog de relatie werknemer-werkgever overblijft. Dat is precies het niveau waarop de werknemer het zwakst staat om voor zijn eigen belangen te onderhandelen.”

E-commerce

Tegenover de experimenten met avond- en nachtwerk die mogelijk worden, zonder dat de vakbonden daar in het eerste anderhalf jaar hun zeg over moeten geven, staan de werknemersvertegenwoordigers sceptisch. “Het experimenteren met goedkoop nachtwerk, zonder sociaal overleg, is een slechte beslissing. Dit is geen ‘experiment’, maar helaas een structurele doorbraak na zeven jaar gebeuk van de becommerce-lobby. Het ‘experiment’ zal snel de regel worden. Nu dit paard binnen de stadswallen is, valt bovendien te vrezen dat binnenkort nog meer flexibiliteit zal doorgedrukt worden. Terwijl het absoluut geen goed idee is: met mensen, met hun gezinsleven en met hun gezondheid experimenteer je niet”, reageert ACV.

Een even kritische houding nemen de vakbonden aan ten opzichte van de transitieprojecten. Dit wordt eerder beschouwd als een uitholling van de bestaande ontslagregelingen. “Met de activering van een deel van de opzegvergoeding loopt de werknemer het risico dat hij onder druk wordt gezet om een opleiding te volgen of snel een minder passende job te moeten aanvaarden”, vreest de socialistische vakbond.