‘Arbeidsreserveregeling’ voor werknemers kort voor pensioen: geen discriminatie op basis van leeftijd

In deze zaak ging het over een technisch adviseur die sinds 1982 op grond van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur tewerkgesteld was door de Atheense OACA Olympic Indoor Hall. Aangezien de werknemer bijna aan de voorwaarden voldeed om met rustpensioen te gaan, kwam hij op 1 januari 2012 van rechtswege in de ‘arbeidsreserveregeling’ terecht. Hierdoor moest de werknemer geen arbeidsprestaties meer leveren, maar zag hij zijn loon ook verminderen naar 60 procent van zijn basissalaris. Ruim een jaar later werd de werknemer ontslagen zonder uitbetaling van een ontslagvergoeding, wat ook kaderde in de arbeidsreserveregeling.

De werknemer betwistte de geldigheid van zijn plaatsing in de arbeidsreserve omdat dit volgens hem discriminerend was op basis van leeftijd. Enkel werknemers die weldra een volledig ouderdomspensioen zullen ontvangen, wat inhoudt dat zij bijna 35 jaar lang verzekeringspremies hebben betaald en spoedig de leeftijd van 58 jaar bereiken, worden namelijk in deze arbeidsreserve geplaatst. Alleen de werknemers die voldoen aan de voorwaarden om bijna op pensioen te gaan verliezen dus een deel van hun loon, hebben geen perspectief meer op verdere loopbaanontwikkeling en ontvangen geen of een verminderde ontslagvergoeding.

Het Hof oordeelde dat er wel degelijk sprake is van een verschil in behandeling gebaseerd op leeftijd als een nationale regeling werknemers in een arbeidsreserve plaatst wanneer zij bijna recht hebben op een volledig ouderdomspensioen. Maar het Hof was ook van mening dat er geen sprake is van indirecte discriminatie gezien de nationale regeling objectief en redelijk gerechtvaardigd kan worden door doelstellingen van het beleid op het terrein van de werkgelegenheid, iets waarover lidstaten vrij mogen beslissen.

De arbeidsreserveregeling draagt immers bij tot het afwenden van de ernstige economische crisis waarmee Griekenland enkele jaren geleden geconfronteerd werd. Bovendien zorgt de arbeidsreserveregeling voor het behoud van een hoog werkgelegenheidsniveau (de werknemers kunnen immers evengoed ontslagen worden in plaats van in de arbeidsreserve geplaatst te worden) en brengt het een evenwichtige leeftijdsopbouw tussen jonge en oudere werknemers tot stand. Daarenboven hechtte het Hof belang aan het feit dat de fundamentele voorwaarde voor de arbeidsreserve net is dat enkel werknemers die bijna op ouderdomspensioen kunnen gaan in dit stelsel worden geplaatst. De afschaffing of vermindering van de ontslagvergoeding is m.a.w. niet onredelijk, omdat de werknemers na een korte periode hun volledige pensioen zullen ontvangen.

Met dit arrest bevestigde het Hof zijn eerdere rechtspraak in die zin dat lidstaten over een ruime beoordelingsmarge beschikken bij het bepalen van maatregelen waarmee zij doelstellingen van sociaal en werkgelegenheidsbeleid verwezenlijken. De invoering van de arbeidsreserveregeling vormt, aldus het Hof, namelijk een legitieme doelstelling van werkgelegenheidsbeleid die het onderscheid in behandeling gebaseerd op leeftijd rechtvaardigt. Bovendien is het belang van oudere werknemers om actief te blijven niet absoluut en moet het worden afgewogen met andere, eventueel tegenovergestelde belangen zoals de belangen van het sociaal en werkgelegenheidsbeleid.

Hof van Justitie 15 april 2021, C-511/19

Louize Knops
Medewerker
Claeys & Engels

Senior HR Business Partner

DP World Antwerp

HR talent werving en selectie

UZ Leuven

Projectleider soft HR

Motena

Projectbeheerder HR Analytics

Actiris

HR Directeur

Groep DIlbeek

Learning and Development specialist

Helden Van Het Zol

HR Adviseur Social Affairs

Aldi Holding

Aanmelden

Als lid van HR Square hebt u ook de mogelijkheid de digitale versie alsook de archieven van het tijdschrift te raadplegen via onze website.

HR Square Nieuws: de newsletter die HRM in kaart en in uw mailbox brengt.

Iedere week bieden we een overzicht van de voornaamste feiten en gebeurtenissen in HR. Meteen hebt u ook een overzicht van de HR-evenementen die u niet mag missen.

Gratis in de mailbox voor wie zich registreert.