Volgens cijfer van HR-dienstverlener Acerta over 2018 werd 3,65 procent van de contracten van onbepaalde duur beëindigd. De meeste van deze werknemers verdwijnen niet van de arbeidsmarkt maar zetten elders hun loopbaan verder. Ze vertrekken op initiatief van hun werkgever (0,59 procent), van de werknemer (1,39 procent) of in wederzijds akkoord (1,09 procent).

Maar wie de arbeidsmarkt niet meer ziet terugkeren, zijn zij die met pensioen gaan, al dan niet vervroegd. Dat blijken er wel niet zo veel te zijn: in 2018 was dat nog geen 0,2 procent (0,17 procent + 0,02 procent vervroegd). “Het aandeel werknemers dat vanuit activiteit via pensioen (wettelijk of vervroegd) van de arbeidsmarkt verdwijnt, is echt heel klein. Het is dus zeker niet aan het pensioen dat onze arbeidsmarkt zijn actieven verliest”, zegt Dirk Wijns, Director Acerta Consult.

Opmerkelijk is dat het aantal werkenden dat de arbeidsmarkt verlaat via SWT (Stelsel van Werkloosheid met BedrijfsToeslag), het vroegere brugpensioen, steeds kleiner wordt. Het aandeel contractbeëindigingen via SWT nam in acht jaar tijd al met een derde af. In 2018 ging 0,05 procent van alle werknemers met SWT, een daling met 64,6 procent tegenover 2010 toen SWT ook al maar 0,14 procent noteerde. Indien we alle ontslagredenen samen op 100 procent plaatsen, is SWT goed voor 1,39 procent van alle uitdiensttredingen.

“Elk voortijdig vertrek uit de arbeidsmarkt kan best vermeden worden. Maar SWT als reden voor vertrek heeft vandaag nog slechts een zeer beperkte impact. Met de verstrenging van de voorwaarden voor toegang tot SWT in 2015 zien we dat almaar minder werknemers toegang krijgen tot het stelsel. De discussie hierover, in het kader van de onderhandelingen over een interprofessioneel akkoord, is dan ook eerder als ideologisch te bestempelen dan dat ze een belangrijke impact heeft op de beschikbaarheid van oudere werknemers voor de arbeidsmarkt”, merkt Wijns op.

Medische redenen

We werken steeds langer. De gemiddelde reële pensioenleeftijd van werkenden in België stijgt jaar na jaar, tussen 2010 en 2018 voor alle pensioenstelsels samen met 2,5 procent. Wie met vervroegd pensioen ging, was in 2018 gemiddeld 61,5 jaar oud; wie met pensioen ging, was gemiddeld 63,3 jaar en wie onder het SWT viel, was gemiddeld 61 jaar.

Wie een volledige loopbaan actief was en met pensioen gaat, heeft dat ook verdiend. SWT kunnen we klasseren als een eindig verhaal en het klopt dat meer mensen kiezen voor vervroegd pensioen, maar 0,5 procent blijft een laag percentage. Dan is het zinvoller te kijken naar het percentage van mensen die de arbeidsmarkt verliest omwille van medische redenen.

Dirk Wijns: “3,2 procent en stijgend, dat is het percentage contractbeëindigingen omwille van medische redenen en dat moet wél een zorg zijn. In dit cijfer zijn natuurlijk de werknemers die langdurig arbeidsongeschikt worden, op invaliditeit terechtkomen, maar wel nog op de payroll van de werkgever blijven, niet inbegrepen. Fysieke en geestelijke gezondheid zijn belangrijk voor een gezonde arbeidsmarkt en bij uitbreiding voor een gezonde samenleving. Werk daadwerkelijk wendbaar en werkbaar maken en houden, kan helpen om medische issues te voorkomen en uitval te vermijden. Een van de belangrijkste maatregelen die een onderneming kan treffen om dat te bereiken, is er voortdurend voor gaan om taken zo dicht mogelijk te laten aansluiten bij het talent van de medewerkers en hen hierop uit te dagen. Niet één keer, maar telkens weer, rematching noemen we dat. We moeten zoveel mogelijk vermijden dat mensen op een dood spoor vastgeraken en daar nooit meer uitkomen. Op deze manier gaat er vandaag immers nog te veel talent verloren.”