Dat zijn de belangrijkste conclusies van het jaarlijkse onderzoek naar topsalarissen door professor Xavier Baeten en researcher Said Loyens van het Executive Remuneration Research Centre aan de Vlerick Business School. Het staal van 2016 bestaat uit 861 beursgenoteerde ondernemingen in België, Frankrijk, Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Zweden.

Remuneratieniveau: vooral stijging in grote beursindexen

De mediaan van de totale remuneratie (vast salaris, bonus en aandelengerelateerde remuneratie) van CEO’s in de Bel-20-bedrijven bedroeg in 2016 zo’n 2.080.000 euro, wat 26 procent meer bedraagt dan in 2015. In de relatief kleinere beursgenoteerde bedrijven is de remuneratie nagenoeg stabiel gebleven: in de Bel-Mid-bedrijven bedroeg die in 2016 zo’n 690.000 euro (675.000 euro in 2014) en in de Bel-Small-ondernemingen ging het in 2016 om 560.000 euro (575.000 euro in 2015).

Internationaal bekeken, stellen we vast dat 59 procent van de CEO’s over de laatste drie jaar (tussen 2014 en 2016) zijn beloning heeft zien stijgen. Deze stijging blijkt het grootst in de grootste beursindexen. In de AEX (grootste Nederlandse beursindex) bedroeg de stijging 20 procent en in de DAX (grootste Duitse beursgenoteerde bedrijven) 30 procent. In totaal daalde de remuneratie van 26 procent van de CEO’s. Het valt op dat er duidelijk meer CEO’s in Nederlandse bedrijven hun remuneratie hebben zien afnemen (AEX: 39 procent, AMX: 25 procent, AScX: 50 procent).

Als we aandacht besteden aan de onderliggende remuneratiecomponenten, valt op dat de vaste remuneratie nagenoeg gelijk bleef, en dat de stijgingen vooral zijn toe te schrijven aan een stijging van de bonus, maar vooral ook van de long-term incentives (zoals aandelengerelateerde remuneratie).

Long-term incentives: groeiende populariteit in Bel-Small

Het aantal bedrijven die long-term incentives toekennen aan hun CEO, blijft stabiel tot licht dalend in de Bel-20 en Bel-Mid, maar er is wel een toename te merken in de Bel-Small. Daar waar in 2014 22 procent van de bedrijven in die beursindex long-term incentives toekenden aan hun CEO, is dit in 2016 gestegen tot 33 procent.

België is wel atypisch, in die zin dat aandelenopties hier veel populairder zijn dan in de andere landen. Daar waar 36 procent van de Belgische beursgenoteerde bedrijven aandelenopties toekent aan zijn CEO, bedraagt dit in Nederland 19 procent, in Duitsland 6 procent, in Frankrijk 9 procent, en in het Verenigd Koninkrijk 7 procent. In de meeste van die andere landen, zijn de performance shares duidelijk populairder (Nederland: 49 procent, Frankrijk: 37 procent, UK: 45 procent, België: 7 procent).

Een andere interessante bevinding is dat niet alle bedrijven elk jaar long-term incentives toekennen. Daar waar één op de drie van de in België beursgenoteerde bedrijven voor elk van de afgelopen drie jaren een toekenning heeft gedaan, heeft 20 procent slechts in één van die jaren long-term incentives toegekend, en 16 procent in twee van de drie jaren. Er blijkt overigens dat het aantal toekenningen een positief verband houdt met de grootte van het bedrijf, en dat er meer toekenningen voorkomen in Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.

CEO’s verdienen het meest in Duitsland en VK

Er werd ook specifiek onderzocht welke factoren een significante invloed hebben op de hoogte van de remuneratie van de CEO. De grootte van het bedrijf is ook dit jaar de factor met de sterkste impact. Verder bleek dat de telecomsector minder betaalt, dat een meer versnipperd aandeelhouderschap gepaard gaat met hogere CEO-remuneratie en dat CEO’s die langer in hun rol zitten, een lagere remuneratie toegekend krijgen.

Wat de geografische impact betreft, bleek dat CEO’s in Duitsland en het VK duidelijk meer verdienen dan hun Belgische collega’s. Daarentegen is er geen significant verschil in CEO-remuneratie met Nederland, Frankrijk en Zweden.

De ‘pay ratio’ ontsluierd

Er is tegenwoordig heel wat te doen over de ‘pay ratio’, de verhouding tussen de remuneratie van de CEO en die van de gemiddelde werknemer. Dit onderzoek berekent de remuneratie van de gemiddelde werknemer op basis van boekhoudkundige gegevens en komt algemeen, over de ganse steekproef, tot de vaststelling dat de CEO 34 keer meer verdient dan de gemiddelde werknemer. Dit is uiteraard sterk gerelateerd aan de grootte van het bedrijf. In de Bel-20-bedrijven bedraagt de pay ratio 37, in de Bel-Mid 23 en in de Bel-Small 13.

Deze pay ratio ligt duidelijk hoger in Nederland (AEX: 71), Duitsland (DAX: 89), Frankrijk (CAC 40: 91) en het Verenigd Koninkrijk (FTSE 100: 94). De pay ratio in Zweden is echter duidelijk lager dan in die landen (OMXS 60: 40). Algemeen stellen we vast dat de pay ratio in het VK significant hoger ligt dan in continentaal Europa.

Beter presterende bedrijven betalen hun CEO’s niet hoger

Het onderzoek besteedt dit jaar ook extra aandacht aan bedrijven die continu sterke financiële prestaties neerzetten, over een termijn van 7 jaar. Dit leidt tot een aantal opmerkelijke bevindingen:

• De remuneratie van de CEO ligt bij deze bedrijven relatief lager.
• De proportie van de variabele remuneratie ligt er eveneens relatief lager.
• Er is een kleinere hefboom in de bonus (verschil tussen target en maximale bonus).
• Ze maken niet meer of minder gebruik van long-term incentives.
• De pay ratio ligt er lager.

Bron: Vlerick Business School (vlerick.com)