De ‘nieuwe generatie werk’ neemt de meest uiteenlopende vormen aan: uitzendarbeid, contract van bepaalde duur, deeltijds contract, zelfstandig, freelance, slasher (één persoon, meerdere jobs), platformwerker (bijvoorbeeld via Uber of Deliveroo). Alleen al in België steeg het aantal uitzendkrachten de voorbij vijf jaar met 16 procent. Goed voor 652.000 krachten in 2016. Ons land telde bovendien nog nooit zoveel zelfstandigen. Eind 2016 waren ze met 1.057.393 of een aangroei van 2000 per maand.

Niet alleen de bedrijven zijn op zoek naar nieuwe arbeidsvormen, ook de werknemers willen anders werken. Ze willen een loopbaan uitbouwen die aansluit bij hun persoonlijke verwachtingen. Het ‘one-size-fits-all’-model (iedereen gelijk) moet plaatsmaken voor het ‘one-size-fits-one’-concept (een loopbaan à la carte).

Millennials als drijvende kracht

Van de meer dan 9500 werknemers die ManpowerGroup wereldwijd bevroeg, zegt 87 procent bereid te zijn om bij hun volgende job of op een later moment in hun loopbaan, onder een nieuwe vorm van arbeidsovereenkomst te werken. Uit het onderzoek blijkt bovendien dat die nieuwe vormen vooral populair zijn in landen waar de millennials (18-24-jarigen) sterk vertegenwoordigt zijn of waar de arbeidswetgeving minder rigide is.

Dat is bijvoorbeeld het geval in India (97 procent), Mexico (97 procent), de Verenigde Staten (94 procent) of het Verenigd Koninkrijk (90 procent). Landen met een minder soepele regelgeving staan minder open voor de nieuwe vormen, maar scoren alsnog hoog: Frankrijk (81 procent), Duitsland (77 procent), Nederland (77 procent) en Japan (73 procent).

België maakte geen deel uit van het onderzoek. In ons land blijft het contract van onbepaalde duur nog altijd de norm en het hoofddoel van het gros van de werkzoekers. Stabiliteit en de bijbehorende voordelen zijn daarbij de grootste drijfveren. Toch zijn de nieuwe generatie werkvormen niet langer taboe in de geesten van de werknemer anno 2017. Werken als freelancer, uitzendkracht of via een platform zijn voor steeds meer mensen waardevolle opties.

Het valt bovendien op dat die nieuwe arbeidsvormen aanhangers hebben bij alle generaties. De millennials (95 procent) tonen zich het meest enthousiast. Ze beschouwen het als een kans om een eerste werkervaring op te doen en zich op de arbeidsmarkt te integreren. Ook de 50-plussers zijn allerminst tegen. Zij beschouwen de nieuwe arbeidsvormen als een manier om met meer vrijheid hun eindeloopbaan te organiseren.

Loopbaan in eigen handen

Langer werken en de technologische evolutie zetten de competenties onder druk, maar de nieuwe vormen van werk geven de werknemers meer kansen om hun loopbaan zelf in handen te nemen. Op de vraag wat hen drijft om in zo’n niet-traditionele werkvorm te stappen, noemen ze het financiële aspect als belangrijkste motivator. In elke fase van de loopbaan biedt zo’n nieuw contract de kans om meer inkomsten te genereren (38 procent) – al was het maar in de vorm van een bij-job of door als freelancer zijn specifieke en gezochte vaardigheden te valoriseren.

Als tweede motivatie geeft 33 procent aan dat ze hun vaardigheden kunnen ontwikkelen en hun ervaring en inzetbaarheid versterken. Dat is logisch, want de nieuwe werkvormen laten toe om geregeld van werkomgeving of van sector te veranderen. 80 procent van de bevraagde werknemers bevestigt dat ze binnen die nieuwe statuten een leven lang kunnen blijven leren.

Ten slotte moesten ook de werkgevers mee met de evolutie en meer vrijheid inbouwen in het contract van onbepaalde duur, bijvoorbeeld via telewerk, flexibele uurroosters of door hun medewerkers meer autonomie te geven.

Komt er een ‘uberisering’ van de arbeidsmarkt?

Overal in de wereld zien we binnen de ‘gig economy’ nieuwe platformen tot leven komen – denk maar aan Uber, Deliveroo, Lyft, Upwork – die de manier van werken grondig veranderen. Ook in België. Vraag is of die platformen de toekomstige norm worden.

De uitdaging is dan ook om de flexibiliteit van de nieuwe werkvormen te verzoenen met de zekerheid en de geborgenheid van de klassieke arbeidscontracten. Dat is de opdracht en verantwoordelijkheid van alle actoren op de arbeidsmarkt: bedrijven, werknemers en beleidsmakers. In een arbeidsmarkt waar de ‘oorlog om talent’ volop woedt en de vergrijzing toeneemt, kunnen de nieuwe werkvormen bijdragen tot de activering en tot meer werkgelegenheid.

Bron: ManpowerGroup (manpowergroup.be)