Dat heeft het Rekenhof vastgesteld. Vorig jaar konden meer dan 300.000 werknemers of één op de twaalf in België genieten van een loonbonus. Het gaat om premies tot 2358 euro (in 2012 wordt het maximumbedrag van een loonbonus opgetrokken tot 2430 euro).

Officieel heet zo’n loonbonus een ‘niet-recurrent resultaatsgebonden voordeel’ (cao 90). Ze worden vooral (uitsluitend?) gekozen om de fiscaalvriendelijke regeling ervan. De werknemer betaalt er geen enkele vorm van belasting op. Voor de werkgever is er alleen een bijdrage aan de sociale zekerheid van 33 procent. Zowel de loonbonus zelf als de RSZ-bijdrage is evenwel fiscaal aftrekbaar van de bdrijfsbelastingen.

Misbruik

Dat klinkt goed, maar het Rekenhof maakt zich zorgen over het fel toegenomen succes van de loonbonus, die de inkomsten van de sociale zekerheid en de fiscus doen dalen. In 2009 alleen al ging het om 16,5 miljoen euro minder sociale bijdragen en om 58,5 miljoen euro minder fiscale inkomsten. Het Rekenhof dringt dan ook aan op meer controle op de loonbouns. Die moet immers voldoen aan strikte voorwaarden en het Rekenhof vermoedt dat daar een loopje mee genomen wordt. De bonus zou gehanteerd kunnen worden als een fiscaal interessante loonsverhoging.

De Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) voert nu al controles uit. Zo bleken in 2009 188 ondernemingen niet in orde met de vereiste dat er, voor de toekenning van de bonus, een cao of een toetredingsakte opgesteld moet worden.

Vorig jaar voerden de federale overheidsdienst Werkgelegenheid en de RSZ samen een doorlichting van het systeem uit bij een steekproef van 110 werkgevers. Daarbij bleken dertig werkgevers (dus meer dan een kwart) de wetgeving niet volledig na te leven. In een aantal gevallen stond, bij de opstelling van het bonusplan, bijvoorbeeld al vast dat de beoogde doelstellingen zeker gerealiseerd zouden worden. Dat mag en kan uiteraard niet.

Controleerbare doelstellingen

Om in orde te zijn, moet een loonbonus toegekend worden aan alle werknemers of aan een welbepaalde groep van werknemers. De uitbetaling is echter afhankelijk van het behalen van duidelijk omschreven, meetbare én controleerbare doelstellingen. Die doelstellingen kunnen van heel diverse aard zijn. Het kan zelfs om het terugdringen van vervuiling gaan. De resultaten van de doelstelling mogen nog lang niet zeker zijn op het ogenblik dat het systeem voor de loonbonus aangevraagd wordt.

Bron: De Morgen/De Standaard