Het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding analyseerde zo’n 3400 personeelsadvertenties die in september 2007 verschenen binnen een tijdsspanne van twee weken in diverse kranten en op diverse jobsites. Op een totaal van 3400 stelde het centrum in 247 advertenties een rechtstreekse of onrechtstreekse verwijzing naar leeftijd vast. Dit komt neer op meer dan 7%. Geëxtrapoleerd naar jaarbasis geeft dit een totaal van zo’n 6000 personeelsadvertenties waarin naar leeftijd verwezen wordt. Het centrum beklemtoont dat niet elke verwijzing een leeftijdsdiscriminatie inhoudt volgens de letter van de wet, maar dat dergelijke verwijzingen bij oudere werkzoekenden toch het gevoel wekken niet welkom te zijn. Soms gaat het om subtiele verwijzingen, zoals het louter gebruikmaken van foto’s van jongeren, maar andere personeeladvertenties zijn dan weer wel ronduit discriminerend.
Volgens het centrum kunnen misverstanden of conflicten vermeden worden als werkgevers en selectiekantoren meer aandacht schenken aan hun taalgebruik, zoals een leeftijdsneutrale omschrijving van de jobinhoud, en aan het beeldmateriaal. Spreek dus over “u bent creatief en ondernemend” in plaats van “u bent jong van geest”. Laat de young potentials en “je komt terecht in een jong, ambitieus en dynamisch team” achterwege.
Enkele cijfers:
20% van de advertenties bevat een rechtstreekse verwijzing naar leeftijd (We zoeken jonge gediplomeerden, 21 jaar oud of jonger, jong en diplomatisch).
Dit is in principe verboden (tenzij de leeftijd voor de functie een wezenlijke of bepalende beroepsvereiste is of indien er een rechtvaardiging bestaat op grond van een doelstelling inzake het werkgelegenheids- of arbeidsmarktbeleid die wettelijk gekaderd is).
25% bevat een verwijzing naar loopbaan of levensfase (Je hebt een eerste werkervaring, starter).
Deze verwijzingen zijn bedenkelijk: de groep pas afgestudeerden bestaat vooral uit jongeren. Alleen als uit de context blijkt dat men zich niet speciaal tot jongeren richt, wordt het vermoeden van discriminatie weggenomen.
24% bevat een verwijzing naar bedrijfscultuur of personeelssamenstelling (een jong en dynamisch team), 15% van de advertenties verwijst naar leeftijd door middel van taalgebruik en beeldmateriaal en 11% tast naar leeftijd in de eigenschappen van de kandidaat of vraagt een foto (jeugdige en verzorgde uitstraling, jong van geest en actief in je doen).
Op zich niet discriminerend, maar het wekt wel de indruk dat ouderen niet welkom zijn.
5% van de advertenties verwijst naar leeftijd via een ‘maximum aan ervaring’ (je hebt 2-5 jaar relevante ervaring).
Zover de gevraagde minimumervaring in verhouding blijft tot de inhoud van de job, gaat het om een legitieme eis. Anders wordt het wanneer men hier ook een maximum aan koppelt. Dergelijk onderscheid (wie meer ervaring heeft, wordt uitgesloten) is moeilijk te rechtvaardigen.