Crisis vernietigde veel jobs, maar creëerde ook nieuwe

Dat blijkt uit onderzoek van het HIVA op basis van gegevens van het Dynam-project, een samenwerking tussen Rijksdienst voor Sociale Zekerheid, HIVA en Federgon. Het project koppelt data over jobverlies bij krimpende en stopgezette bedrijven en ook jobcreatie door starters en groeiende ondernemingen aan gegevens over het arbeidsvolume binnen dezelfde ondernemingen.

Het aantal jobs daalde in 2009 met slechts 0,8 procent, maar dit verlies werd in de loop van 2010 goedgemaakt. Het aantal jobs bereikte toen opnieuw het niveau van voor de crisis.

Toch daalde het arbeidsvolume drastisch. Medio 2009 werd er 2,4 procent minder uren gewerkt dan een jaar voordien, of een daling van 69.400 voltijdse equivalenten. Bovendien herstelde het arbeidsvolume veel trager dan het aantal jobs: het duurde tot 2011 voor er opnieuw evenveel uren gewerkt werden als voor de crisis.

De Belgische ondernemingen pasten het arbeidsvolume op drie manieren aan:

Door het aantal gepresteerde uren te verminderen zonder personeel te ontslaan. Ondernemingen maakten hierbij uitvoerig gebruik van stelsels als economische werkloosheid en de crisis-maatregelen. Door deze ‘interne aanpassingen’ kromp het arbeidsvolume in België 2009 met 32.700 voltijdse equivalenten; het jaar nadien werd dit gedeeltelijk hersteld.

Werkgevers deden een sterk beroep op uitzendarbeid om snel in te spelen op veranderingen in de vraag. De recessie leidde in 2009 tot een forse daling van de uitzendarbeid (-29.000 voltijdse equivalenten), die onmiddellijk gevolgd werd door een sterke herneming in 2010 (+14.000 voltijdse equivalenten).

Toch werden tijden de crisis veel vaste en tijdelijke jobs vernietigd (-146.200 voltijdse equivalenten) vooral in de industrie en de transportsector. Datzelfde jaar werden echter ook aan een hoog tempo nieuwe jobs gecreëerd (+138.500 voltijdse equivalenten), vooral in de dienstensector. De totale werkgelegenheid bleef daardoor nagenoeg op peil (-7700 voltijdse equivalenten), maar ongemerkt vond een sterke verschuiving plaats van voltijdse naar deeltijdse jobs.