Het leerproces van de leidinggevende stopt nooit. De nieuwe leider bestaat als dit wil zeggen dat hij openstaat voor de verschillende stijlen van leidinggeven en niet alleen maar kan directief zijn óf delegeren – de bevragende en ondersteunende stijl bestaan ook. Leiderschap is een thema van alle tijden omdat het nog steeds niet opgenomen wordt in de schoolopleiding.

Leiderschap is trouwens zowel een attitude als een verzameling van competenties. Het is dus nooit ‘af’. Leidinggeven is een modelvoorbeeld voor levenslang leren. Investeren blijft nodig, omdat in de snel veranderende tijd er een enorme flexibele houding van de leider wordt verwacht. Over de verschillende revoluties heen zitten we nu in het humane tijdperk, waarin leidinggeven écht het verschil kan maken. Omdat we nu beland zijn in een moment waarop sommigen voor de promotie tot manager zelfs bedanken, wil dit zeggen dat leidinggeven toch wel minder evident is dan het lijkt. Meer en meer lijkt leidinggeven op opvoeden en als ouder ben je ook nooit uitgeleerd…

Aangezien de mens een complex wezen is en we evolueren in onze verlangens en onze noden, is het niet meer dan normaal dat leidinggeven ook evolueert. Omgaan met vermoeidheid, omgaan met de massa aan keuzes, omgaan met tijd, met geld, met betrokkenheid en engagement – dat alles wordt vandaag anders ingevuld. Evolueer je mee? Zit je vastgeroest in je oude overtuigingen?

Vandaag stelt de topleider zich op als iemand die niet de waarheid in pacht heeft en die verdraagzaam omgaat met de verschillende meningen van zijn medewerkers. Meer dan ooit heeft de leider een stevige ruggengraat nodig, zodat hij kan beslissen en toch menselijk blijft en rekening houdt met de diversiteit van zijn mensen en de noden van zijn bedrijf. Als je de kwaliteiten van de leider oplijst, kom je op een lijstje dat lijkt op de perfecte mens… en die bestaat niet. Kortom, enige kwetsbaarheid is aan de orde. Nooit eerder gezien, maar vandaag is de leider zelf een mens van vlees en bloed, die ook vermoeid is, ook een gezin en kinderen heeft en die ook op zondag vrije tijd nodig heeft. Hij is geen supermens, maar heeft wel superkwaliteiten. Welke leider verkies jij, die van vandaag of die van 50 jaar geleden?