Er doen heel wat bijzondere verhalen de ronde over zelfsturende teams. Zo werd de Braziliaanse machinebouwer Semco zonder managers een miljoenenbedrijf. De duizenden werknemers van retailer Zappos mogen hun eigen loon en vakantiedagen kiezen. En bij het succesvolle Nederlandse IT-bedrijf Schuberg Philis wordt geen beslissing genomen zonder de instemming van het voltallige personeel.
‘Weg met al die managers!’ zou je dan denken, maar drie wetenschappers van de Texas A&M University voegden dertig jaar aan publicaties over zelfmanagement bij elkaar. De korte conclusie: de resultaten zijn niet zonder meer positief. Op basis van hun onderzoek en praktijkervaring, vijf valkuilen voor zelfsturende teams.
1. Werknemers gaan over hun grenzen
Dankzij zelfsturende teams vormen medewerkers een hechtere groep met een sterker verantwoordelijkheidsgevoel. Maar dat sterke verantwoordelijkheidsgevoel heeft een keerzijde: werknemers gaan voortdurend over hun grenzen heen. Onderzoek van Effectory bij 20.000 werknemers bevestigt dan ook dat de werk-privébalans in zelfsturende teams makkelijk verstoord kan raken.
2. Werkdruk stijgt
Ook als de rollen duidelijk verdeeld zijn, kunnen zichzelf organiserende werknemers meer werkdruk ervaren. Dat komt door de toegenomen vrijheid, schrijft Harvard Business Review. De motivatie in zo’n systemen is immers gebaseerd op trots tijdens goede dagen, maar op schaamte tijdens mindere dagen. Vrijheid is dus een fantastisch gegeven als je zelfverzekerd bent, maar werkt in het andere geval verlammend. Bovendien kan je als er iets misloopt, daar niemand anders de schuld van geven, falen wordt iets puur persoonlijks.
3. Saaie taken blijven liggen
Wanneer er in een team bijvoorbeeld niemand is geïnteresseerd in de boekhouding, wordt daar nauwelijks aandacht aan besteed. Zo blijven (saaie) noodzakelijke taken links liggen en worden ze amper opgevolgd.
4. Wat bij discussie?
Sommige mensen zijn gericht op zelfontplooiing, andere meer op prestaties. Ze stellen zich dus andere doelen. Uit onderzoek van het Amerikaanse leger blijkt echter dat personen die zich hetzelfde doel stellen, veel beter in staat zijn om goed samen te werken. Zonder leider is het echter moeilijk om alle neuzen in dezelfde richting te krijgen.
5. Er staat sowieso een leider op
In veel zelfsturende teams staat automatisch iemand op die de teamleden vertelt wat er moet gebeuren, blijkt uit deze meta-analyse. In dat geval hangen de teamprestaties heel erg af van de kwaliteiten van die eigenlijke leider. Je kan dus beter een manager aanstellen van wie je weet dat hij de juiste leiderschapskwaliteiten heeft.
Bron: NRC (nrc.nl)
