De kampioen van het deeltijds werk in de Europese Unie is met voorsprong Nederland. Iets meer dan driekwart van de vrouwen werkt er parttime (tegenover een EU-gemiddelde van een op drie), evenals iets meer dan een op vijf mannen (tegenover een EU-gemiddelde van minder dan een op tien). “Op woensdag een Nederlandse vrouw op kantoor vinden, is moeilijk”, stelde het Britse weekblad The Economist vast. “Nederland wordt vaak geprezen voor zijn gezonde ‘work-life balance’ en gelukkige kinderen, maar dat heeft zijn prijs.”

Die prijs is dat het land in West-Europa de grootste verschillen tussen mannen en vrouwen laat optekenen inzake zowel pensioenrechten als maandelijks inkomen. Dat betekent minder onafhankelijkheid voor de deeltijds werkende vrouwen, die meestal opgesloten geraken in slechter betaalde banen met minder vooruitzichten. Dat geldt niet alleen voor Nederland, het is zo in praktisch de gehele wereld. Wat zijn de feiten?

Vooreerst plakt op deeltijdse jobs een lager uurloon dan op voltijdse, zowat in elk land waarvoor er statistieken bestaan. Soms is dit het geval binnen dezelfde functie, maar meestal komt het doordat sommige banen – vanuit het standpunt van de werkgever – gemakkelijker deeltijds te organiseren zijn dan andere. De eerste soort wordt dan een lager uurloon toebedeeld.

Mamaspoor

Voorts lopen deeltijds werkenden een hoger risico om in een ‘slechte’ job terecht te komen, met minder opleiding, rechten, voordelen en kansen op promotie of betere banen. Overschakelen van voltijds naar deeltijds heeft dikwijls een degradatie tot gevolg naar een functie waar de vaardigheden van de werknemer niet voluit gebruikt worden (Duits onderzoek). Maar ook een goede job kan een slechte worden als hij deeltijds ingevuld wordt. Vrouwen in eliteberoepen die overschakelen naar parttime om te kunnen blijven (terwijl zij meer tijd voor de kinderen vrijmaken), geraken op een soort ‘mamaspoor’ met weinig mogelijkheden tot vooruitgang (Amerikaans onderzoek). Hooggeschoolde parttimers verdienen substantieel minder per uur dan fulltimers (Brits onderzoek).

Ten slotte is deeltijds werken vaak een valstrik: veel vrouwen beginnen eraan met het idee dat het slechts voor beperkte tijd zal zijn, maar doen het langer dan gedacht of geraken er helemaal niet meer uit.

En de mannen?

Hoe zit het ondertussen met de kleine minderheid mannen die deeltijds wil werken? Als ze al een voltijdse baan hebben, is de kans dat hun aanvraag door hun werkgever afgekeurd wordt veel groter dan wanneer de aanvraag van een vrouw zou komen. Bovendien riskeren mannen die deeltijdse banen op hun cv hebben forse discriminatie wanneer ze solliciteren. Zij zouden slechts de helft van de respons krijgen in vergelijking met kandidaten met hetzelfde, maar voltijds cv. Veel werkgevers lusten geen parttime mannen. Zo gaat de zaak ook niet vooruit.

Bron: The Economist