Het hierna besproken arrest van het arbeidshof van Antwerpen behandelt onder andere de vraag of de arbeidsplaats al dan niet als een essentieel element van de arbeidsovereenkomst dient te worden beschouwd, alsook op welke wijze het belang van de wijziging van de arbeidsplaats moet worden beoordeeld.

In deze zaak was een werknemer gedurende de ganse duurtijd van de arbeidsovereenkomst tewerkgesteld op een exploitatiezetel van de werkgever. Met twee informatievergaderingen deelde de werkgever haar intentie mee om de activiteiten van de exploitatiezetel te integreren in de vestiging van de maatschappelijke zetel. De werknemer ontving nadien ook nog een brief van de werkgever, waarin de verhuizing werd bevestigd en werd meegedeeld dat de werknemer vanaf de week nadien werd verwacht op de nieuwe arbeidsplaats.

Hierop antwoordde de werknemer per aangetekend schrijven dat zij niet akkoord kon gaan met de overplaatsing. Zij verwees hierbij naar eerdere mondelinge gesprekken waarin zij haar bezwaar al had geuit. De werknemer riep dan ook het impliciet ontslag in hoofde van haar werkgever in en dit wegens een eenzijdige wijziging van een essentieel element van haar arbeidsovereenkomst. Zij stelde vervolgens een vordering in voor de arbeidsrechtbank met het oog op het verkrijgen van een verbrekingsvergoeding. Niettegenstaande de vordering door de arbeidsrechtbank werd afgewezen, stelde de werkneemster – met succes – hoger beroep in bij het arbeidshof.

Essentieel bestanddeel

Het arbeidshof is vooreerst van oordeel dat de arbeidsplaats wel degelijk een essentieel bestanddeel uitmaakt van de arbeidsovereenkomst. Het loutere feit dat in de schriftelijke arbeidsovereenkomst geen plaats van tewerkstelling werd overeengekomen, doet hieraan geen afbreuk. Volgens het arbeidshof kan uit het feit dat de werknemer bijna 5 jaar haar arbeidsovereenkomst heeft uitgevoerd vanop de exploitatiezetel, worden afgeleid dat de partijen een – zij het stilzwijgende – overeenkomst hadden gesloten omtrent de plaats van tewerkstelling.

Volgens het arbeidshof heeft de werkgever in deze casus de arbeidsplaats op eenzijdige wijze beëindigd. Het argument dat uit de afwezigheid van een uitdrukkelijke reactie na twee informatievergaderingen een stilzwijgende aanvaarding in hoofde van de werknemer moet worden afgeleid, werd niet gevolgd.

Het arbeidshof merkt op dat tijdens deze vergaderingen enkel de intentie om de plaats van tewerkstelling te wijzigen, werd meegedeeld, waardoor deze niet als individuele beslissingen ten aanzien van de werknemer kunnen worden beschouwd. Het schriftelijk bezwaar van de werknemer werd dan ook tijdig geformuleerd.

Bijna 50 kilometer verder

Verder meent het arbeidshof dat de werkgever de arbeidsplaats in belangrijke mate heeft gewijzigd. De nieuwe plaats van tewerkstelling zorgde immers voor een extra afstand van bijna 50 kilometer en een extra verplaatsingstijd van ongeveer 40 minuten, waardoor de doorgevoerde wijziging een bijkomende en niet onbeduidende belasting voor de werknemer met zich meebracht. Het arbeidshof merkt hierbij nog op dat een afweging van het persoonlijk belang van de werknemer tegenover het economisch belang van de werkgever, niet aan de orde is in het kader van de beoordeling van het belang van eenzijdige wijziging.

In navolging van dit arrest, is het van belang om er zich als werkgever van bewust te zijn dat de arbeidsplaats niet zonder meer kan worden gewijzigd. Zodra er sprake is van een extra en niet onbeduidende belasting, zal de wijziging als belangrijk worden aanzien. Het feit dat het belang van de werkgever mogelijk opweegt tegenover het belang van de werknemer, speelt geen rol.

Arbeidshof van Antwerpen, 4 oktober 2016, JTT 2017, nr 1280, 256

Auteur: Kenny Decruyenaere (Claeys & Engels)