Vorig jaar lieten 309 Vlaamse werknemers hun fysieke prestaties op het werk en gedurende hun vrije tijd volgen gedurende twee tot vijf dagen met zogenaamde accelerometers. Om hun fitheid te meten, werd de ‘Harvard step test’ afgenomen, waarbij de deelnemers gedurende 5 minuten op en af een bank moesten stappen volgens een bepaald ritme.

De studie schoof als hypothese de Physical Activity Health Paradox’ naar voren. Dit betekent dat in tegenstelling tot lichaamsbeweging in de vrije tijd, lichaamsbeweging tijdens het werken geen vergelijkbare gunstige gezondheidseffecten heeft.

Dit is ook exact wat gevonden werd. Wie meer ‘matige tot zware lichamelijke activiteit’ uitoefent in de vrije tijd is fitter. Dit geldt niet voor wie meer ‘matige tot zware lichamelijke activiteit’ heeft tijdens het werken.

Een verklaring is de volgende. Fysieke activiteit in de vrije tijd wordt meestal gekenmerkt door dynamische bewegingen van grote spiergroepen gedurende korte perioden met hoge intensiteitsniveaus (ten minste 60 procent van het maximale zuurstofverbruik), wat leidt tot een acute stijging van de hartslag, bloeddruk, ademhaling en energieverbruik. Deze acute veranderingen in combinatie met voldoende herstel zullen leiden tot perifere en metabolische veranderingen op lange termijn en dus tot een hogere fitheid en een lager risico op cardiovasculaire problemen en mortaliteit.

Fysieke activiteit tijdens het werk daarentegen kent over het algemeen een te lage intensiteit of een te lange duur, met een te beperkte mogelijkheid tot voldoende herstelpauzes, om een positief effect op cardiorespiratoire fitheid te hebben. Integendeel, een aanhoudend verhoogde bloeddruk is mogelijk.

Een beleidsaanbeveling is de volgende. Werknemers met veel fysieke activiteit op het werk gaan er verkeerdelijk vanuit dat zij voldoende bewegen om gezond te zijn. Dit klopt niet. Om “fit voor het werk te zijn” hebben zij net baat bij gecontroleerde inspanningen in de vrije tijd, met voldoende rustpauzes. Verder worden meer zitpauzes tijdens het werk voor hen aangeraden: paradoxaal genoeg blijkt dit uit het onderzoek goed te zijn voor hun fitheid.

Meer weten? Kijk en luister naar professor Els Clays op https://youtu.be/6Yoemxj9drg