Crisis betekent niet noodzakelijkerwijs een Renault-procedure. Geconfronteerd met de Belgische moeilijkheid om een aantrekkelijke arbeidsmarkt te behouden werden verschillende maatregelen genomen om de belangen van zowel werknemers als werkgevers te verdedigen. De vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing is een integrerend deel van deze maatregelen, die helemaal bovenaan de lijst staat. Het volledige potentieel benutten is allesbehalve eenvoudig.

Oorspronkelijk

Na sociale gebeurtenissen, zoals de herstructurering van Ford Genk in 2003, werden veel faillissementen gevreesd. Om de ondernemingen te steunen en de concurrentiepositie te waarborgen, heeft de regering gekozen voor de invoering van de eerste gedeeltelijke vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing. Er zijn nu 12 dergelijke vrijstellingen, die elk in een specifieke behoefte voorzien. Tegelijkertijd zijn de vrijstellingspercentages herhaaldelijk gewijzigd.

Een pijler in het economisch weefsel

In minder dan tien jaar tijd is deze vrijstelling uitgegroeid tot het belangrijkste instrument voor de verlaging van de arbeidskosten dat door de federale regering wordt gebruikt. In 2021 hebben bijna 144 000 organisaties ten minste één vrijstelling aangevraagd voor een totaalbedrag van 3,6 miljard euro.

Wat met morgen?

De kosten van dit systeem en het gebrek aan doeltreffendheid van de fiscale controles, die aan de kaak werden gesteld in het verslag dat het Rekenhof in 2019 heeft gepubliceerd, hebben geleid tot een grondige herziening van het werkelijke nut van deze vrijstellingen. Vier van deze vrijstellingen werden in april hervormd en een andere zal naar verwachting later dit jaar worden hervormd. Deze wijzigingen hebben als doel de voorwaarden voor het verlenen van de vrijstellingen aan te scherpen en de interpretatie van de werkingssfeer ervan te beperken.

Een oplossing voor elk probleem

De vrijstelling wordt zo een kostenbesparend instrument dat moeilijk toe te passen is: het wettelijk kader evolueert, de voorwaarden waaraan moet worden voldaan liggen tussen verschillende wetgevingen, de feitelijke werklast om ze te documenteren en dus te rechtvaardigen wordt steeds groter, en de bewijzen die bij een controle moeten worden aangeleverd zijn talrijk.

Niettemin is de vrijstelling, ondanks de voortdurende ontwikkelingen, nog steeds het belangrijkste en het meest noodzakelijke instrument om enige schijn van concurrentie voor de arbeidskosten in België te handhaven.

Gezien het aantal controles op dit gebied en de frequentie daarvan als gevolg van toekomstige budgettaire beperkingen, hangt de duurzaamheid van dit broodnodige financiële voordeel af van het vermogen om elk van de vereiste voorwaarden met ad hoc-bewijsstukken te rechtvaardigen.

Om dit te bereiken is er geen andere weg dan het invoeren van een strikt en steeds terugkerend organisatorisch en administratief beheer.