Zeven sleutels voor krachtig en verbindend leiderschap 

Tekst Hilde Vereecken 

In ‘Gegijzeld door jezelf” beschrijft Steve Vandenberghe, burgemeester van Bredene, samen met zijn coach Brigitte Ballings hoe hij na een intensief coachingtraject met vallen en opstaan een zware burn-out overwon.  

In 2021 velde een burn-out Steve Vandenberghe, burgemeester van Bredene en Vlaams parlementslid. In de zomer van 2023 ontstond het idee voor een boek. “Tijdens een van onze coachingsessies merkte Steve op dat hij achteraf bekeken toch vaak door zichzelf gegijzeld is geweest. De perfecte titel voor een boek, want het vat het zeer goed samen: hoe je passie, je gedrevenheid en/of je perfectionisme je de das kan omdoen”, vertelt Brigitte Ballings, een voormalige HR-manager die vandaag vooral leidinggevenden coacht. “Met het authentieke en kwetsbare verhaal van Steve willen we andere leidinggevenden inspireren en taboes doorbreken. Want als leidinggevende bots je vaak op uitdagingen waarop je niet bent voorbereid.”  

Vandenberghe benadrukt dat het geen politiek boek is. “Doorheen mijn hele carrière, eerst als leerkracht, dan als schooldirecteur, schepen, en nu als burgemeester en Vlaams parlementslid, ben ik altijd mezelf gebleven. Dat is niet alleen mijn sterkte, maar het is ook een valkuil.” Het pad van beide auteurs kruiste elkaar tijdens de legislatuur 2019-2024, toen Vandenberghe het leiderschapsmodel binnen het lokaal bestuur wilde omvormen van een strakke hiërarchie naar gedeeld leiderschap met als basis verbindende communicatie.  

Zeven sleutels 

‘Gegijzeld door jezelf’ is een combinatie van een persoonlijk verhaal en een zelfhulpboek. Uit de vele coachingsessies selecteerde Ballings zeven uitdagingen of sleutels die een invloed hadden op de burn-out van Vandenberghe, zoals pleasegedrag, perfectionisme en de vrees om afgewezen te worden. Maar ook werkverslaving, onzekerheid en passie komen aan bod. “We focussen op de meest voorkomende valkuilen waar je als leidinggevende tegenaan kunt lopen”, zegt Ballings.  

Elke uitdaging of valkuil wordt geïllustreerd met de persoonlijke en kwetsbare getuigenis van Vandenberghe. Hij geeft een inkijk in de fijne en minder fijne aspecten van zijn leven en loopbaan. Daarna diept Ballings als coach het thema verder uit, stelt reflectievragen en biedt praktische handvaten en oefeningen aan waarmee de lezer aan de slag kan gaan. Elk hoofdstuk eindigt met de inzichten van Vandenberghe: wat doet hij ondertussen anders. “Het blijft een continu leerproces. Af en toe val ik nog eens in een van de vele valkuilen. Ik heb er geen probleem mee toe te geven dat ik nog steeds coaching nodig heb”, geeft Vandenberghe aan.  

Mentor 

“Een belangrijke eerste vraag: wat drijft iemand om leiderschap op te nemen? Is het een roeping of doet die dat uit ambitie?”, oppert Ballings. “Iemand kan ook een leidinggevende rol opnemen uit plichtsbesef, misschien wel tegen wil en dank. Ik merk bijvoorbeeld vaak dat mensen een leidinggevende functie krijgen zonder dat ze daarop voorbereid worden. Dat zien we sterk in de politiek. Na de verkiezingen wordt een verkozene schepen, burgemeester of zelfs minister. Bijgevolg moet deze persoon ineens leidinggeven aan een kabinet. In de bedrijfswereld kunnen kersverse leidinggevenden meestal wel rekenen op opleiding en ondersteuning. Toch is ook daar nog ruimte voor beterschap.” 

Vandenberghe pretendeert niet dat deze zeven sleutels de heilige graal zijn. “Maar ze kunnen wel een houvast bieden voor leidinggevenden of beginnende politici. Ik wil dertig jaar ervaring in een uitvoerend mandaat graag doorgeven aan nieuwkomers. Ook los van het boek koester ik de ambitie om een eerder meer coachende rol of mentorrol op te nemen in de toekomst, samen met Brigitte. Leren leiden is een verhaal van vallen en opstaan, en over hoe je best omgaat met angst en onzekerheid.”  

Samen richten ze een academy op voor politici en schooldirecteuren, daarnaast richt het aanbod zich uiteraard ook tot elke leidinggevende. “Ik ken meerdere schooldirecteuren die uitgevallen zijn omdat ze in dezelfde valkuilen zijn gevallen. Als zij meer begeleiding hadden gekregen, dan waren ze wellicht nog aan de slag”, aldus Vandenberghe. 

Gegijzeld door jezelf 
Brigitte Ballings, Steve Vandenberghe 
Uitgeverij Pelckmans