Een HR-beleid vandaag is complex. Er zijn processen (payroll, staffing,…) te managen die kwaliteitsvolle output opleveren tegen een zo laag mogelijke ‘total cost’. Er is de ‘oorlog om talent 3.0’. Er is de moordende concurrentie onder druk van markten en globalisering… In onze eigen managementteams en bij klanten krijg ik vaak met eenzelfde complexiteit te maken. Er zijn massa’s ideeën. Door ons engagement en enthousiasme blijven we elkaar aansteken. We stimuleren elkaar om nog verder te gaan, nog betere oplossingen te bedenken. Iedereen heeft een goed gevoel. En dan plots valt een stilte. We hebben alles verweven. Van wat een gedroomde oplossing leek te worden, lijk niets nog te kloppen. De berg is te hoog geworden. De ontmoediging slaat toe.
Om uit dit soort patsituaties te geraken, pas ik telkens het eenvoudsprincipe toe: Simplicity (°). Keer terug naar de essentie. Hanteer een brede blik. Zorg voor een eenvoudige oplossing. Simplicity is in. Het is een populair begrip, zowel in productie- als serviceomgevingen, zowel in design als in advies. Ik heb er alleszins goede ervaringen mee. Daarom heb ik het even als een mal over de loonnormdiscussie gelegd.

Law 1 ‘Reduce’: keer terug naar de essentie

In essentie is de loonnorm ontstaan om de concurrentiekracht van onze bedrijven en economie te vergroten. De loonhandicap tegenover onze buurlanden moet absoluut worden weggewerkt. In sommige sectoren kan die handicap oplopen tot 10 à 15 procent ten opzichte van Nederland of Duitsland. Er zijn voldoende voorbeelden van productiebedrijven voor wie loonmatiging een kwestie van overleven is. Vaak gaat het om middelgrote familiebedrijven, waarbij de eigenaars zowel emotioneel als financieel nauw betrokken zijn bij hun bedrijf en werknemers. Zij betalen zeker geen excessieve bonussen zoals de banken.

Law 2 ‘Context’: hanteer een bredere blik

Wet 2 zegt dat je de essentie – de loonnorm dus – in een bredere context moet plaatsen. In dit geval de ‘oorlog om talent 3.0’. Maak van die loonnorm ook geen dogma. Feitelijk geldt de waarheid over de loonnorm niet voor alle bedrijven. Er zijn best wel ondernemingen die het goed doen. Ondanks de loonhandicap groeien ze. Hun grootste zorg is het aantrekken van de nodige talenten om hun groei te kunnen verzekeren. De social profit is daarvan een mooi voorbeeld, maar ook bedrijven uit de tertiaire sector kennen het probleem. Talent verdient een billijk en rechtvaardig loon. Een loon dat overigens kan en mag meegroeien met de bedrijfsresultaten. De strikte loonnorm lijkt dit onmogelijk te maken. Toch is buiten een overeenkomst (cao of privé) nog bijna alles mogelijk, op voorwaarde dat er een solide juridische indekking plaatsvindt.

Law 3 ‘Time’: het moet vooruitgaan

Voor de sociale partners en overheid is het raadzaam om de meest eenvoudige wet van Simplicity toe te passen. “Speeding up a process removes unneeded waste of time.” Concreet: we hebben er alle belang bij dat er snel duidelijkheid komt en dat er akkoorden worden gesloten. Te lange onderhandelingen leiden vaak tot complexe compromissen. En de concurrentie uit onze buurlanden slaapt niet. De kaarten en feiten liggen op tafel. “Keep the solution simple.”

(°) Naar ‘The Laws of Simplicity’, John Maeda, 2006.