Een arbeidsovereenkomst veronderstelt dat de ene partij zich verbindt om onder het gezag van de andere partij arbeid te verrichten in ruil voor het verkrijgen van loon.
Onder het begrip loon wordt ook het variabel loon, in de vorm van commissieloon, begrepen. De vraag waarover het Arbeidshof Antwerpen, afdeling Antwerpen zich onder andere moest uitspreken is de vraag of de werkgever het verschuldigde commissieloon ook op geldige wijze kan uitbetalen in Bitcoin en wat de consequenties hiervan zijn.

Feiten

De ene partij in deze zaak betrof een onderneming actief in selectie, rekrutering en outplacement van personeel. Deze onderneming tekende hoger beroep aan tegen een vonnis van de arbeidsrechtbank Antwerpen, afdeling Antwerpen. De andere partij in dit geschil was een bediende die de hoedanigheid had van ‘recruiter’. Beide partijen waren verbonden door een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur.

De aanleiding van dit geschil was de beslissing van de werkgever om de recruiter te ontslaan met uitbetaling van een opzeggingsvergoeding gelijk aan vier weken loon. De recruiter meende evenwel nog recht te hebben op een aantal bijkomende vergoedingen.

Een van deze vergoedingen betrof het achterstallig variabel loon in de vorm van commissieloon. De werknemer had overeenkomstig zijn arbeidsovereenkomst recht op een commissieloon, gelijk aan 10% op de gefactureerde bedragen van de contracten die hij aanbracht. Concreet vorderde de werknemer een bijkomend bedrag van 2.899,18 EUR bruto voor drie contracten die hij had aangebracht.

De werkgever betwistte niet dat deze contracten effectief waren afgesloten, maar was wel van oordeel dat hij dit variabel loon reeds had uitbetaald. Daarnaast voerde de werkgever aan dat de werknemer een verklaring had ondertekend waarin hij erkende dat hij alle gelden tot en met mei 2020 had ontvangen. Bovendien legde de werkgever een e-mail van 13 juni 2020 voor waarin de werknemer schreef dat de werkgever het commissieloon voor een ‘deal’ reeds had voldaan.

De werknemer gaf nu aan dat hij het bewuste commissieloon niet in geld, maar in Bitcoin had ontvangen. De vragen waarover het Arbeidshof zich onder meer moest buigen, waren 1) of de werkgever het commissieloon op dit contract effectief uitbetaald had (al dan niet in Bitcoin) en 2) of deze eventuele betaling in Bitcoin ook geldig was.

Beoordeling Arbeidshof

In eerste aanleg bevestigde de werknemer dat het commissieloon op het eerste contract werd betaald in Bitcoin. Dit impliceerde volgens hem dat deze betaling moest worden beschouwd als ‘niet betaald’. De arbeidsrechtbank volgde dit argument van de werknemer. Bovendien merkte de rechtbank hierbij op dat de werkgever geen bewijs van betaling van dit commissieloon (in speciën) had voorgelegd.

Ook in hoger beroep kon de werkgever niet aantonen dat hij het commissieloon op een reguliere wijze had betaald. Hieruit leidde het Arbeidshof van Antwerpen vooreerst af dat de betaling van dit commissieloon inderdaad moet gebeurd zijn in Bitcoin.

Vervolgens behandelde het Arbeidshof de vraag of dergelijke betaling überhaupt geldig is. Het Arbeidshof verwees in dit kader naar de Wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der werknemers, of ook: de Loonbeschermingswet. Artikel 4, eerste lid van deze wet bepaalt het volgende:

“Het loon in geld moet worden uitbetaald in munt die wettelijk gangbaar is in België, wanneer de werknemer er zijn activiteit uitoefent.”

Rekening houdend met bovenvermelde wetsbepaling, oordeelde het Arbeidshof dat een betaling in Bitcoin – althans in België – niet wettelijk is. Het loon in geld moet namelijk altijd uitbetaald worden in een munt die wettelijk gangbaar is in België. Bitcoin is echter een virtuele munteenheid die behoort tot de cryptovaluta. Aangezien dit geen munt is die wettelijk gangbaar is in België, heeft het Arbeidshof besloten dat dergelijke betaling moet beschouwd worden als ‘niet plaatsgevonden’. Hierbij verwijst ze naar artikel 47bis van de Loonbeschermingswet, dat het volgende bepaalt:

“Het loon wordt beschouwd als niet uitbetaald wanneer zulks is gebeurd met overtreding van de bepalingen van de artikelen 4 (…).”

Verder oordeelde het Arbeidshof dat een buitengerechtelijke bekentenis niet kan slaan op zaken van openbare orde, zoals het verbod om loon uit te betalen in een munt die niet wettelijk gangbaar is in België. Bijgevolg kon de werkgever zich niet op de bekentenis van de werknemer “dat het commissieloon voor de betrokken deal was voldaan”, beroepen.

Het gevorderde commissieloon werd dus alsnog toegekend aan de werknemer.

Aandachtspunt

Het uitbetalen van loon in geld – als tegenprestatie voor arbeid – dient altijd te gebeuren in een munt die wettelijk gangbaar is in België. Bitcoin of enige andere vorm van cryptovaluta vallen hier vooralsnog niet onder.

Indien een werkgever aldus zou beslissen om (een deel van) het loon van een werknemer in cryptovaluta zoals Bitcoin te betalen, zal een rechtbank deze ‘betaling’ niet erkennen. De werknemer kan dan – bovenop de vergoeding in Bitcoin – aanspraak maken op hetzelfde bedrag in een munt die wél wettelijk gangbaar is in België.

Zoals het gezegde luidt, een gewaarschuwd man (werkgever) is er twee waard.

_{Arbh. Antwerpen, afdeling Antwerpen, 6 maart 2024, AR nr. 2023/AA/73, onuitg.}

Thibauld Vermaut 
Advocaat