In deze zaak werkte de werknemer sinds januari 1999 als ontwikkelingsingenieur in Brussel. In zijn functie was hij steeds tewerkgesteld op zijn vaste arbeidsplaats in Brussel en diende hij zich niet te verplaatsen. In 2006 werden er bij de werknemer cardiologische problemen vastgesteld. Enkele jaren later, op 3 september 2008, moest de werknemer een collega begeleiden voor een belangrijke afspraak in Antwerpen.

Dezelfde dag deelde de werknemer aan zijn collega mee dat hij zich niet goed voelde. Op de terugweg van deze belangrijke afspraak stierf de werknemer aan een hartstilstand. Vervolgens deelde de verzekeringsmaatschappij op 18 maart 2009 aan de weduwe van de betrokken werknemer mee dat zij de feiten niet kon erkennen als een arbeidsongeval, noch als een ongeval op weg van en naar het werk.

Al dan niet een ‘plotselinge gebeurtenis’?

De weduwe kon hier niet mee akkoord gaan en vroeg aan de arbeidsrechtbank van Brussel om dit geschil te beslechten. Op 25 juni 2013 stelde de arbeidsrechtbank de verzekeringsmaatschappij in het gelijk. De arbeidsrechtbank oordeelde dat de eventuele stress die de werknemer die dag had ondervonden, niet gekwalificeerd kon worden als een ‘plotselinge gebeurtenis’ die het arbeidsongeval had veroorzaakt. Méér nog, volgens de arbeidsrechtbank was de hartstilstand te wijten aan de voorafgaande pathologische toestand van de werknemer.

De weduwe kon zich niet verzoenen met deze uitspraak en tekende hoger beroep aan. Het arbeidshof van Brussel hervormde op 18 april 2016 gedeeltelijk dit vonnis. Het arbeidshof oordeelde immers dat de stress die de werknemer op 3 september 2008 had ondervonden, wel degelijk beschouwd kon worden als een ‘plotselinge gebeurtenis’ die de hartstilstand had veroorzaakt.

Wat is de ‘trigger’ van het arbeidsongeval?

Hoe kwam het arbeidshof van Brussel tot die conclusie? Het arbeidshof maakte een analyse van de beginselen omtrent de definitie van een arbeidsongeval. Eén van de zes constitutieve elementen van deze definitie is het begrip ‘plotselinge gebeurtenis’. Er kan immers pas sprake zijn van een arbeidsongeval indien er zich een plotselinge gebeurtenis voordoet die een letsel of de dood van de werknemer teweegbrengt en waarvan minstens één oorzaak buiten het organisme van het slachtoffer ligt.

Het arbeidshof verduidelijkte dat deze plotselinge gebeurtenis niet per se abnormaal moet zijn en dus haar oorsprong kan vinden in de uitoefening van de gewone dagtaak. Wel moet er een bijzonder element aangewezen kunnen worden, buiten het organisme van de werknemer, die als ‘trigger’ van het arbeidsongeval beschouwd kan worden. In deze zaak oordeelde het arbeidshof dat de stress die de betrokken werknemer ondervond omdat (1) hij moest werken op een voor hem onbekend terrein, (2) hij een lange afstand met de wagen moest afleggen en (3) hij geconfronteerd werd met een taalbarrière, bijzondere elementen vormden die ervoor zorgden dat de stress die de betrokken werknemer hierdoor ondervond een ‘trigger’ was voor de hartstilstand.

Een stresserende situatie waarin het slachtoffer geplaatst werd een korte tijd voordat het letsel is opgetreden, kan dus in bepaalde gevallen wel als een ‘plotselinge gebeurtenis’ in de zin van de Arbeidsongevallenwet beschouwd worden. Een arbeidsongeval kan dus niet alleen stress veroorzaken, maar stress kan in bepaalde gevallen ook de oorzaak zijn van het arbeidsongeval.

■ Arbeidshof van Brussel, 18 april 2016, AR. 2013/AB/845, SocialEye, 10 augustus 2016

■ Auteur: Sieglien Huyghe (Claeys & Engels)