Een eerste doelstelling van de Europese Arbeidsautoriteit zou erin bestaan de toegang voor individuen en werkgevers tot informatie over hun rechten en plichten in grensoverschrijdende situaties te verbeteren. De Arbeidsautoriteit zou onder meer de taak hebben informatie te verschaffen over arbeids-, leef- en werkomstandigheden in de verschillende Europese landen. Het is vandaag al te vaak zeer moeilijk voor werkgevers en werknemers om de buitenlandse arbeidswetgeving (voldoende) te kennen in gevallen van grensoverschrijdende arbeid.

Ook zou voor de Europese Arbeidsautoriteit een rol weggelegd zijn ter ondersteuning van initiatieven die grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit kunnen verbeteren. De Autoriteit zou via Eures (het Europees mobiliteitsnetwerk voor werkzoekenden) een facilitator worden in het op elkaar afstemmen van vraag en aanbod op de Europese arbeidsmarkt. De tekorten op de arbeidsmarkt van bepaalde lidstaten die vandaag niet (voldoende snel) opgevuld geraken door werknemers uit andere lidstaten, zouden hiermee moeten worden weggewerkt.

Gezamenlijke sociale inspecties faciliteren

De Europese Arbeidsautoriteit zou ook moeten bijdragen tot een betere samenwerking tussen lidstaten. Zij zou onder meer logistieke en technische ondersteuning bieden aan lidstaten (bijvoorbeeld voorzien in vertalingen), ‘best practices’ uitwerken, de grensoverschrijdende procedures voor sancties en boetes verbeteren enz.   Daarnaast zou de Europese Arbeidsautoriteit een belangrijke rol spelen bij grensoverschrijdende sociale inspecties. Volgens het voorstel krijgt de Autoriteit evenwel geen eigen inspectiebevoegdheden, zodat er met haar oprichting geen Europese sociale inspectie tot stand lijkt te komen. De Europese Arbeidsautoriteit zou daarentegen wel gezamenlijke sociale inspecties coördineren en zorgen voor ‘Joint Inspection Agreements’ waarin de voorwaarden en modaliteiten van de samenwerking tussen inspecties uit verschillende landen worden vastgelegd.

Ook wordt in het voorstel logistieke en technische ondersteuning opgenomen bij grensoverschrijdende sociale inspecties, bijvoorbeeld door vertalers ter beschikking te stellen. De faciliterende rol van de Autoriteit zal ongetwijfeld bijdragen tot betere grensoverschrijdende sociale inspecties die vandaag – al te vaak gehinderd door praktische beletsels – dode letter blijven.

Bemiddelende rol bij grensoverschrijdende conflicten

Voorts wordt in het voorstel voor de Europese Arbeidsautoriteit een rol weggelegd als bemiddelaar bij arbeidsrechtelijke grensoverschrijdende conflicten tussen lidstaten. Ten slotte zou de Autoriteit kunnen tussenkomen bij gevallen van grensoverschrijdende marktverstoring (zoals in het geval van grote grensoverschrijdende herstructureringen in grensregio’s). De Europese Arbeidsautoriteit zou samengesteld worden uit afgevaardigden uit alle lidstaten, de Commissie, Europese sociale partners en experten. Al is het vandaag nog wachten op de finale aanvaarding van het voorstel, toch zou de Europese Arbeidsautoriteit reeds in 2019 operationeel moeten zijn. Een echte Europese sociale inspectie lijkt er dus niet te komen, maar hiermee zal in elk geval opnieuw een belangrijke stap gezet worden naar een betere Europese arbeidsmobiliteit en een betere handhaving.