Dat blijkt uit onderzoek van Niels van der Kam, promovendus aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zelfoverschatting in het middenmanagement wordt volgens Van der Kam deels veroorzaakt door de druk die de leidinggevenden van onder- en bovenaf voelen, deels hangt het samen met gezonde ambitie.

Dat leidinggevenden zo vaak kritiek krijgen, heeft ook wel een zekere grond, zo blijkt uit het onderzoek. “Een deel van de managers overschat zichzelf. Zij blazen hoog van de toren. Aanvankelijk kan dat nog indruk maken, maar al snel merken de ondergeschikten dat hij of zij de verwachtingen niet kan waarmaken en vinden ze hun chef een pocher.”

Van der Kam onderzocht het fenomeen op de werkvloer bij twee non-profitorganisaties. Hij toetste of een te positief beeld bij leidinggevenden over hun eigen leiderschapsgedrag hun werkrelaties met medewerkers en vervolgens hun prestaties beïnvloedt.

Daarnaast keek hij hoe die zelfoverschatting bij leidinggevenden zich in de loop van de tijd ontwikkelde. Dat is voor een onderneming van belang, want een te rooskleurig zelfbeeld van de manager heeft direct gevolgen voor de prestaties van de leidinggevende.

Negatieve spiraal

Zelfoverschatting verstoort de werkrelatie tussen de leidinggevende en zijn afzonderlijke medewerkers. Vooral medewerkers die extravert van aard zijn, hebben minder de neiging zich de benen uit het lijf te lopen voor zo’n chef.

Zo blijkt uit de studies onder teamleiders dat zelfoverschatting gerelateerd is aan kwalitatief lagere uitwisselingsrelaties tussen leidinggevenden en medewerkers. Verder blijkt dat zichzelf overschattende leidinggevenden conflicten krijgen met hun medewerkers, waardoor zij minder presteren.

Introverte managers

Bescheiden mensen benoemen als leidinggevende werkt niet per definitie. Zelfoverschatting kan namelijk ook voortkomen uit zelfbescherming. Het is een manier om met de druk op en de hoge verwachtingen ten aanzien van leidinggevenden en leiderschap om te gaan. Bovendien bestaat het risico dat leidinggevenden, zeker wanneer zij hoger in de organisatie komen, juist door hun positie minder vaak of minder eerlijke feedback krijgen, waardoor een te positief zelfbeeld niet gecorrigeerd wordt.

“Zelfoverschatting is niet alleen een slechte eigenschap. Bijna iedereen overschat zichzelf. Het is een activerend mechanisme dat we denken dat we meer kunnen. Het geeft ons een prikkel ergens aan te beginnen. Tegelijk moet je vaststellen dat we mensen die zichzelf overschatten niet aardig vinden”, zegt de onderzoeker.

Bron: HR Praktijk