ACV Openbare diensten verzet zich tegen een wettelijk opgelegde regeling rond minimale dienstverlening omdat dit het principe van het stakingsrecht fundamenteel in vraag zou stellen. “Het is een illusie te denken dat men sociale spanningen in de openbare sector kan regelen door juridisch sluitende oplossingen”, klinkt het. Nieuw wetgevend optreden zou ook de interprofessionele consensus in het land om de juridisering van sociale conflicten te voorkomen, sterk onder druk zetten. Men benadrukt eveneens dat de vakbond steeds voldoende verantwoordelijkheid opneemt: men maakt afspraken rond veiligheid, de elementaire nutsvoorzieningen blijven steeds verzekerd, in de ziekenhuizen is de continuïteit gewaarborgd, bij de politie is een wettelijk kader afgesproken, en ook branden worden geblust. Een wetgevend initiatief rond minimale dienstverlening zou dus voorbijgaan aan de echte problemen. Daarnaast meent men dat het onredelijk is te stellen dat deze materie op een algemene manier kan worden vastgelegd.
Het voorstel van ACV Openbare diensten is gebaseerd op vier pijlers: het engagement van de vakbonden om acties tijdig aan te kondigen, de invoering van sociale bemiddeling binnen de openbare sector, het voorzien in een alarmbelfunctie en de naleving van gemaakte afspraken door de overheid. Voor de vakbonden is het geen enkel probleem om zich te engageren en acties voldoende vooraf aan te kondigen. Wel vraagt men dat bij een conflict sociale bemiddeling wordt ingeschakeld. De dienstencentrale van het ACV belooft dit voortaan stelselmatig officieel aan te vragen bij de minister van Werk. De minister van Ambtenarenzaken zou de alarmbel moeten luiden; hij zou dan ook minister kunnen worden van sociale relaties in de openbare sector. “Er is kortweg nood aan iemand die bij sociale conflicten de verantwoordelijkheid opneemt en alles in het werk stelt om tot oplossingen te komen”, aldus de vakbond. Daarnaast eist men dat gemaakte afspraken opgevolgd en daadwerkelijk uitgevoerd worden. Akkoorden moeten ook meer rechtstreeks uitvoerbare kracht krijgen.
Het VBO reageerde positief op dit initiatief: “We verwelkomen deze voorzet van de christelijke vakbond en hopen dat ook de andere vakbonden zich achter zo’n pact zullen scharen. Het illustreert immers het groeiend besef aan syndicale zijde dat het stakingsrecht niet absoluut is en dat er ook bij stakingen rechten en plichten zijn.” De werkgeversorganisatie waarschuwt wel dat de opening die het ACV nu maakt geen manoeuvre mag zijn om een debat over minimale dienstverlening uit de weg te gaan of op de lange baan te schuiven. Volgens hen hebben “enkele recente wilde stakingen die buiten elke proportie waren, zoals op de luchthaven van Zaventem, aangetoond dat zo’n debat dringend moet plaatsvinden.” Als dit debat zou mislukken, dan dient volgens het VBO de regering een wettelijke regeling over minimale dienstverlening op te leggen.
