Inzichten uit de neurowetenschappen kunnen helpen om zelfinzicht en zelfkennis te vergroten en zo een betere leider te worden. We hebben het dan over neuroleiderschap. “Allerlei disciplines maken al enige tijd gebruik van inzichten uit neurowetenschappen om hun theorieën te verfijnen. Hierdoor ontstaan er relatief nieuwe domeinen zoals neuro-economie, neuro-ethiek, neuromarketing en dus ook neuroleiderschap”, zegt Steven Poelmans. De trend om inzichten uit neurowetenschappen in andere domeinen toe te passen, heeft veel te maken met de technologische vooruitgang. Nieuwe technieken laten bijvoorbeeld toe om in real time te zien wat er in de hersenen gebeurt terwijl iemand een taak uitvoert. “Ook de opmars van wearable technology laat toe op een gebruiksvriendelijke manier nuttige biometrische informatie te verzamelen. Dat is vooral belangrijk om toegepast onderzoek, zoals naar leiderschap, te doen. Leiderschap gaat immers over emotionele en sociale intelligentie en dat wordt het best onderzocht in levensechte situaties. Ons onderzoek is gebaseerd op wat we observeren bij leiders.
Op basis van wat leiders doen, dus en niet wat ze zeggen dat ze doen”, legt Poelmans uit. Poelmans obsrveert neuroactiviteit of elektro-encefalografische activiteit (EEG) van deelnemers terwijl ze geconfronteerd worden met een emotioneel uitdagende bedrijfssituatie, zoals teamleden die conflicten veroorzaken. “De hersenactiviteit die via biometrische sensoren wordt gemeten, wordt via software geregistreerd in drie indicatoren: de mate van engagement of stress, het vermogen om aandacht extern te focussen en het vermogen tot concentratie en reflectie. Zo krijgen we inzicht in het stressniveau en de activiteit van de prefrontale cortex. Daarnaast monitoren getrainde observatoren de gelaatsuitdrukking, de lichaamstaal en het verbale gedrag van de deelnemer. Dit verbale gedrag wordt vervolgens vertaald in competenties. Competenties zijn immers observeerbare gedragingen die met een zekere regelmaat voorkomen en dus geassocieerd kunnen worden met iemands werkprestatie. Op die manier kunnen we van seconde tot seconde een link leggen tussen gedrag en wat er terzelfdertijd in de hersenen gebeurt. Dat is het unieke van ons onderzoek.”
Poelmans krijgt soms de vraag of hij op zoek is naar een biologische marker of meetbare indicator van leiderschap. “In zekere zin wel, al toont ons onderzoek aan dat het niet gaat over een specifiek signaal dat ergens oplicht in de hersenen. Het blijkt dat leiders heel snel kunnen switchen tussen gedragingen die geassocieerd zijn met specifieke activiteiten in neurale netwerken. We zien met andere woorden dat goede leiders zeer snel kunnen schakelen tussen heel veel verschillende mentale staten. Die breinflexibiliteit laat toe om snel over te stappen van concentratie en probleemoplossend denken naar meer empathisch gedrag zowel naar zichzelf als naar de andere om dan vervolgens opnieuw over te schakelen naar langetermijndenken. Bovendien zijn zij in staat om vanuit een derde perspectief naar zichzelf en de situatie te kijken om van daaruit beslissingen te nemen: ‘dat werkt niet, ik moet iets anders doen’ of ‘oei, hier heb ik een gevoelige snaar geraakt en moet ik respectvol en voorzichtig zijn’. Dat is wat we noemen metacognitie of kunnen nadenken over het denken. Dat is een vorm van hoger bewustzijn, ook wel mindfulness genoemd.”
Iets voor u? Lees meer in het tijdschrift HR Square. Als lid van HR Square ontvangt u het tweemaandelijkse tijdschrift en de bijzondere ledennieuwsbrief, met allerlei extra’s. Bovendien neemt u of een collega gratis deel aan een van de minstens zes HR Square online seminaries en geniet u van een sterke korting op de ‘gewone’ seminaries, masterclasses en congressen. Kijk snel op www.hrsquare.be of contacteer Pascale Lenaers, [email protected], 0471 85 70 42.
