Helemaal nieuw is de winstpremie niet. Het gaat om de verbeterde versie van de werknemersparticipatie in de winst die reeds bestond sinds de wet van 22 mei 2001. Deze wet gaf werkgevers de mogelijkheid om winst uit te keren aan werknemers, in geld of onder de vorm van aandelen of deelbewijzen. Het struikelblok was dat werkgevers er een participatieplan voor nodig hadden. Het tot stand brengen van zo’n plan was blijkbaar behoorlijk zwaar en complex. Maar weinig werkgevers maakten bijgevolg gebruik van de wet.
De Programmawet van 25 december 2017 heeft dit struikelblok deels verholpen voor uitkeringen van de winst in geld. De Programmawet heeft het luik over de werknemersparticipatie in de winst geschrapt uit de wet van 22 mei 2001 en er de winstpremie aan toegevoegd.
Twee soorten
De winstpremie is een premie in geld die door de algemene vergadering toegekend wordt uit de winst van een bepaald boekjaar (*). Er zijn twee soorten:
- De identieke winstpremie: een gelijk bedrag of een gelijk percentage van het loon van alle werknemers.
- De gecategoriseerde winstpremie: hierbij hangt de hoogte van het bedrag af van een verdeelsleutel die wordt toegepast op basis van bepaalde objectieve criteria (anciënniteit, graad, functie, weddeschaal, vergoedingsniveau en vormingsniveau). De differentiatie tussen de werknemers mag de verhouding 1-10 niet overschrijden.
Voor de identieke winstpremie is geen participatieplan meer nodig, voor de gecategoriseerde winstpremie nog wel. De identieke versie kan dus veel gemakkelijker toegekend worden dan de oude werknemersparticipatie in de winst. De kans is dan ook groot dat de identieke winstpremie een groter succes zal hebben. Aan de regels over werknemersparticipatie in het kapitaal is er overigens niets gewijzigd, daar is dus nog steeds een participatieplan voor nodig.
(*) Kmo’s kunnen, zo zij dat wensen, een beroep doen op een variant (toekenning van de winstpremie in de vorm van een investeringsspaarplan), die niet besproken wordt in dit artikel.
Toekenningsregels
De toekenningsregels van de winstpremie kunnen als volgt worden samengevat:
- Enkel vennootschappen, verenigingen of instellingen die onderworpen zijn aan de vennootschapsbelasting of de belasting van niet-inwoners kunnen een winstpremie toekennen (vzw’s, openbare instellingen en administraties dus niet).
- De winstpremie moet worden toegekend aan alle werknemers van een vennootschap, met uitzondering van bedrijfsleiders.
- De identieke winstpremie wordt toegekend door de algemene vergadering met gewone meerderheid van stemmen (dit is 50 procent + 1).
- Voor de toekenning van een gecategoriseerde winstpremie verwijst de wet naar de regels van de kapitaalparticipatie. Zoals vermeld, betekent dit dat er voor die premie nog steeds een participatieplan nodig is.
- De winstpremie mag niet worden ingevoerd ter vervanging of omzetting van loon of andere voordelen.
- Het totale bedrag van de winstpremies moet beperkt blijven tot 30 procent van de totale brutoloonmassa van het boekjaar waarvoor de premie wordt toegekend.
- De facto is er een beperking tot 100 procent van de boekhoudkundige winst. Een onderneming die geen Belgische winst gemaakt heeft, kan geen winstpremie toekennen. Voor internationale groepen met een strakke internationale fiscale planning kan dit een probleem vormen.
Fiscaliteit en RSZ
Het fiscale en RSZ-regime van de winstpremie kan als volgt worden samengevat:
â– De auteurs, Philip De Roo en Alexander Vandenbergen, zijn advocaat bij Lydian. Zij schreven deze tekst als lid van de adviesraad van HR Square.
