Inclusie is een mensenrecht, opgenomen in het VN-verdrag voor de Rechten van Personen met een Handicap. Bij inclusie neemt de samenleving achtergestelde of kwetsbare groepen op en sluit ze in op alle levensdomeinen. De verantwoordelijkheid ligt bij de samenleving en niet zozeer bij de individuele persoon of bij kwetsbare groepen. De samenleving is aansprakelijk om elke structurele uitsluiting te achterhalen en weg te werken, waardoor iedereen mee kan, los van herkomst, handicap, gender, seksuele geaardheid, socio-economische status, geloof of levensbeschouwing. Tot zo ver de theorie.
De cijfers in België tonen dat de meest kwetsbaren weinig toegang hebben tot de arbeidsmarkt. De werkzaamheidsgraad bedraagt ongeveer 50 procent voor personen geboren buiten de EU (de laagste score van alle Europese landen), 45,6 procent voor personen met een arbeidshandicap (tegenover 81,2 procent zonder arbeidshandicap) en 24,1 procent voor mensen met een armoederisico (2019).
Daarom doen de hoger genoemde organisaties enkele voorstellen.
- Voer positieve acties: tijdelijke, op een specifieke groep gerichte maatregelen om de ongelijkheid van kwetsbare groepen te corrigeren, zoals jobs of stageplaatsen voorbehouden voor kansengroepen, quota bij aanwerving…
- Geef hogere prioriteit aan werkplekleren bij de trajectbepaling. Het is een extra duwtje in de rug, maar is nog te vaak weggelegd voor sterkere profielen. Daardoor ontstaat een afromingseffect en ervaren veel werkzoekenden een gebrek aan kansen. Ze hopen zich te kunnen bewijzen bij een werkgever.
- Voorzie in een laagdrempelige en discrete ondersteuningsfiguur die aandacht heeft voor niet arbeid-gerelateerde zaken op de werkvloer. Een arbeidshandicap, een migratieachtergrond of de complexiteit van een leven in armoede verdwijnen immers niet wanneer iemand werkt.
- Haal niet enkel drempels weg, maar schenk minstens evenveel aandacht aan het ondervangen van mogelijke nadelen bij de transitie van werkzoekende naar werknemer.
- Zet in op sensibilisering en vorming voor inclusieve tewerkstelling. Werkgevers leren obstakels bij werknemers herkennen en ermee aan de slag te gaan. Zo kunnen ze het draaideureffect vermijden en meer duurzame tewerkstelling creëren.