Door het loonverlies via deze vergoeding (deels) te compenseren, hoopt de regering dat oudere werknemers er eerder voor gaan opteren hun werklast te verlichten dan te kiezen voor een vervroegde uittreding uit de arbeidsmarkt omdat ze het werk niet meer aankunnen. Deze nieuwe maatregel werd door minister van Sociale Zaken Maggie De Block met de term ‘zachte landingsbanen’ bedacht.

Een koninklijk besluit sluit de ‘vergoedingen zachte landingsbanen’ uit van het loonbegrip voor de sociale zekerheid. Hierdoor zullen er op deze vergoedingen geen sociale-zekerheidsbijdragen verschuldigd zijn, weliswaar voor zover de zes vereiste voorwaarden vervuld zijn. Een overzicht door HR-dienstverlener Securex.

1. Ingevoerd door cao of arbeidsreglement

De vergoeding moet in principe worden vastgesteld bij collectieve arbeidsovereenkomst (cao), gesloten in een paritair orgaan en algemeen verbindend verklaard bij koninklijk besluit. Ze moet worden betaald door de werkgever of door het Fonds voor Bestaanszekerheid.

Bij ontstentenis van een dergelijke cao mag de toekenning van deze vergoeding geregeld worden op ondernemingsvlak, door het sluiten van een ondernemings-cao of een wijziging van het arbeidsreglement.

2. In het kader van cao 104

De hierboven vermelde cao (of de wijziging van het arbeidsreglement) moet voor de bedrijven die onder het toepassingsgebied ervan vallen, gesloten worden in toepassing van de collectieve arbeidsovereenkomst 104.

Dit is de cao die ondernemingen uit de privésector die meer dan 20 werknemers tewerkstellen, oplegt een werkgelegenheidsplan op te stellen dat de inspanningen bevat waartoe de onderneming zich verbindt om oudere werknemers aan het werk te houden of eventueel in dienst te nemen. Voor de kleinere bedrijven die niet onder cao 104 vallen, is deze voorwaarde uiteraard niet van toepassing.

3. Beperkt aantal maatregelen

De cao (of het arbeidsreglement) moet uitdrukkelijk bepalen welke maatregelen in aanmerking kunnen komen voor de toekenning van de ‘vergoeding zachte landingsbanen’. De beoogde maatregelen moeten kaderen in een omschakeling van ploegen- en nachtarbeid of in een verlichting van de werklast. Het gaat dus om maatregelen die ervoor zorgen dat werknemers kunnen omschakelen van ploegen- en nachtarbeid naar een gewone dagjob, dat werknemers minder uren gaan werken of dat ze een minder zware job gaan uitoefenen.

Voorwaarde is wel dat de maatregelen tot loonverlies voor de werknemer moeten leiden en dat de werknemer minstens 4/5 blijft werken. Een werknemer die voordien al 4/5 aan de slag was, kan dus niet nog minder uren gaan werken, hij zal eventueel wel naar een lichtere functie kunnen overschakelen indien dat in de cao (of het arbeidsreglement) voorzien is.

4. Leeftijdsvoorwaarde

Opdat de vergoeding vrijgesteld zou zijn van sociale-zekerheidsbijdragen, moet ze toegekend worden aan een werknemer die minstens de leeftijd van 58 jaar bereikt heeft. Werknemers die op een jongere leeftijd ervoor kiezen om hun werklast te verlichten, komen niet in aanmerking.

Opgelet: voor werknemers die overschakelen van een voltijdse naar een 4/5 tewerkstelling, is de leeftijdsvoorwaarde strenger. Hier moet de werknemer minstens de leeftijd van 60 jaar bereikt hebben om in aanmerking te komen voor de RSZ-vrije vergoeding.

5. Beperkt bedrag

Het bedrag van de toegekende vergoeding mag niet hoger zijn dan het loonverlies dat de werknemer geleden heeft als gevolg van de genomen maatregel en mag bovendien niet tot gevolg hebben dat het nettoloon van de werknemer hoger zal liggen dan voor de genomen maatregel.

Het gaat dus bijvoorbeeld niet op om, in geval van een overschakeling van een voltijdse naar een 4/5 tewerkstelling, het brutobedrag waarmee het loon van de werknemer verminderd wordt, om te zetten in een netto vergoeding van dezelfde hoogte.

6. Verplichte indexatie

Het bedrag van de toegekende vergoeding moet worden geïndexeerd volgens het algemeen geldende indexeringsmechanisme dat in de betrokken onderneming van toepassing is en het aldus bekomen bedrag moet op de hogere euro worden afgerond.

Bron: Securex (securex.eu)