Sociaal overleg wint nog aan belang

Een groot deel van de loon- en arbeidsvoorwaarden in de privésector wordt vastgelegd in collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s). Die cao’s komen op drie niveaus tot stand: in de Nationale Arbeidsraad, sectoraal (in de paritaire comités of subcomités) en op ondernemingsvlak. De klemtoon van het overleg over loon- en arbeidsvoorwaarden bevindt zich sinds vele jaren op sectoraal niveau. Op die manier kunnen werkgevers en werknemers gelijkaardige minimale arbeidsvoorwaarden afspreken die in alle ondernemingen van de sector moeten nageleefd worden.

In de onderhandelingsperiode 2017- 2018, de eerste onderhandelingsperiode sinds 2009-2010 dat er opnieuw een ondertekend interprofessioneel akkoord tot stand is gekomen, zijn 2191 sectorale cao’s afgesloten, het hoogste aantal sinds tien jaar. Ook het aantal ondernemings-cao’s steeg tot meer dan 11.500. Een stijging die grotendeels te verklaren is aan het stijgend aantal collectieve bonusplannen, afgesloten in het kader van cao 90. Op acht jaar tijd verdubbelde het aantal ondernemingscao’s afgesloten in het kader van cao 90 van 1140 in 2010 tot 2391 in 2018.

Klassieke thema’s

Het tweede verslag over het sectoraal overleg van de interprofessionele onderhandelingsperiode 2017-2018 kijkt ook naar de thema’s waarover het sectoraal overleg handelt. Hier valt op dat de focus vooral ligt op wat men traditioneel ‘de harde kern’ van het sectoraal overleg noemt. Het gaat dan in de eerste plaats over lonen en koopkracht in de ruimste zin van het woord. Daarnaast was er tijdens het sectoraal sociaal overleg veel aandacht voor regimes van tijdelijke of definitieve uittreding uit de arbeidsmarkt, zoals de diverse stelsels van werkloosheid met bedrijfstoeslag en tijdskrediet. Wetswijzigingen, zoals het optrekken van de leeftijd om van deze regimes te kunnen genieten, hebben een direct effect gehad op het aantal afgesloten cao’s.

Daarnaast valt op dat nieuwe thema’s niet zo gauw het voorwerp zijn van inhoudelijk nieuwe cao’s. Bovendien is het vooral de regering, samen met het parlement, die nieuwe thema’s en onderwerpen lanceert via allerlei wetten en reglementen. Het gaat dan bijvoorbeeld over opleidingsinspanningen, loopbaansparen en schenking van verlof die wettelijk werden ingevoerd en omkaderd door de wet van 5 maart 2017 betreffende werkbaar en wendbaar werk. Zo is er bijvoorbeeld rond het thema loopbaansparen nog geen enkele sectorale cao afgesloten.

Het ritme van de onderhandelingen wordt ook sterk gedetermineerd door, in tegenstelling tot voorheen, de sinds 2011 opgelegde obligatoire loonnorm. Voor de huidige periode werd voor het eerst in het bestaan van de Loonnormwet van 26 juli 1996 een loonnorm opgelegd via de intersectorale cao 119, afgesloten in de Nationale Arbeidsraad, evenwel nadat de regering en het parlement de Loonnormwet ingrijpend hadden aangepast.

HR Business Partner

Zorg Stekene

Recruitment Manager

Intelect

Corporate Recruiter

Gentis

Payroll Manager

FSMA

IT-recruiter

Projinit

Payroll Officer

ALDI

Aanmelden

Als lid van HR Square hebt u ook de mogelijkheid de digitale versie alsook de archieven van het tijdschrift te raadplegen via onze website.

HR Square Nieuws: de newsletter die HRM in kaart en in uw mailbox brengt.

Iedere week bieden we een overzicht van de voornaamste feiten en gebeurtenissen in HR. Meteen hebt u ook een overzicht van de HR-evenementen die u niet mag missen.

Gratis in de mailbox voor wie zich registreert.