Lise-Marie Platteau, Advocaat, Claeys & Engels

Opdat een werknemer rechtsgeldig wegens dringende reden kan worden ontslagen, zonder betaling van een opzeggingsvergoeding, moet het ontslag voldoen aan strenge vormvoorwaarden. Zo moet een ontslag om dringende reden niet alleen tijdig worden gegeven, maar ook voldoende nauwkeurig worden gemotiveerd. Vanzelfsprekend moet er ook sprake zijn van een ernstige tekortkoming die elke verdere professionele samenwerking onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt. In een arrest van 14 maart 2023 sprak het Arbeidshof van Antwerpen zich – na (door)verwijzing door het Hof van Cassatie – uit over deze motiveringsverplichting.

Feiten

Een arbeider werd bij aangetekende brief van vrijdag 16 maart 2018 ontslagen wegens dringende reden. De kennisgeving van de motieven gebeurde vervolgens bij aangetekende brief gedateerd op maandag 19 maart 2018 en verstuurd op dinsdag 20 maart 2018.

In deze kennisgevingsbrief dringende reden schetste de werkgever uitvoerig hoe de directie kennis kreeg van ernstige beschuldigingen aan zijn adres, het onderzoek dat daarop volgde en de confrontatie die uiteindelijk plaatsvond. Er werd eveneens verwezen naar schriftelijke getuigenverklaringen van verschillende slachtoffers die beschreven hoe de arbeider zich

Tot slot gaf de werkgever een opsomming van de ernstige tekortkomingen die aan de basis lagen van het ontslag om dringende reden:

• 1) fysieke en mentale intimidatie,
• 2) seksueel grensoverschrijdend gedrag,
• 3) fysiek geweld en
• 4) afpersing.

Onvoldoende nauwkeurige motivatie

Net zoals de eerste rechters, was het Arbeidshof van Antwerpen van oordeel dat het ontslag om dringende reden tijdig was, maar dat niet was voldaan aan de voorwaarde van een nauwkeurige en precieze omschrijving van de dringende reden. De kennisgevingsbrief dringende reden was onvoldoende nauwkeurig gemotiveerd.

Hoewel de werkgever op gedetailleerde manier het onderzoek beschreef dat werd gevoerd, werd deze mate van precisie niet doorgetrokken naar de tekortkomingen waarvan de arbeider werd beschuldigd.

Voor het Arbeidshof was het onvoldoende duidelijk wat precies onder ‘vernederingen, bedreigingen, aanranding van de eerbaarheid, racisme en afpersing jegens meerdere van onze vaste en tijdelijke werknemers’ moest worden verstaan, wanneer deze feiten zich precies hadden voltrokken en hoeveel werknemers er waren betrokken. Dit is des te meer het geval nu de schriftelijke verklaringen waarnaar werd verwezen, niet als bijlage werden toegevoegd. Dit is uiteraard geen verplichting, maar op basis van de beknopte samenvatting van deze verklaringen was het voor het Arbeidshof onvoldoende duidelijk wat concreet werd bedoeld. Eenzelfde bedenking werd gemaakt voor wat de aantijgingen van ‘fysieke en mentale intimidatie’, ‘seksueel grensoverschrijdend gedrag’, ‘fysiek geweld’ en ‘afpersing’ betreft.

Volgens het Arbeidshof waren de bovenstaande algemeen geformuleerde aantijgingen dermate vaag, dat eender welke gedraging of handeling hieronder kon worden begrepen en naar eigen goeddunken door de werkgever kon worden ingevuld.

Het Arbeidshof benadrukte in dit verband eveneens dat de onregelmatigheid van een kennisgevingsbrief niet met terugwerkende kracht ongedaan kan worden gemaakt door het aanbrengen van andere stukken (schriftelijke getuigenverklaringen of aanbod getuigenverhoor) in de loop van de procedure.

Het is bovendien niet omdat bepaalde feiten delicaat zijn, dat de werkgever zich kan beperken tot een minder strikte motiveringsverplichting.

Besluit

De motiveringsverplichting wordt door de arbeidsgerechten zeer streng beoordeeld. In de rechtspraak wordt voortdurend beklemtoond dat de kennisgeving met de grootste nauwkeurigheid en preciesheid moet gebeuren. Het belang van een voldoende nauwkeurige en gedetailleerde kennisgevingsbrief dringende reden kan dan ook niet genoeg worden benadrukt. Je laten bijstaan door een specialist is zeker geen overbodige luxe. Besteed hier in elk geval de nodige aandacht aan, ga voldoende in detail en vermijd algemene of vage bewoordingen.

Arbh. Antwerpen 14 maart 2023, AR nr. 2022/AA/148, onuitg.

Lise-Marie Platteau
Advocaat
Claeys & Engels