Deze morgen wakker geworden met berichten over rellen – of moeten we het straatgevechten noemen? – in Athene. Het Griekse parlement heeft drastische bezuinigingen goedgekeurd om de kwijtschelding van schulden en een nieuw pakket noodhulp ter waarde van zo’n slordige 130 miljard euro te krijgen. Dit alles om het faillissement van het land te voorkomen.
In België is de inkt van de begroting 2012 nog niet droog en het is nu al glashelder dat er een nieuwe ronde besparingen (lees: belastingverhogingen en inleveringen) aankomt. Het land kreunt.
Ondertussen gaan steeds luidere stemmen op dat de koers die het Westen volgt wel eens de foute zou kunnen zijn. George Soros, niet bepaald een cryptocommunist, waarschuwt in het gerenommeerde Duitse weekblad Der Spiegel dat de overheid niet moet besparen, maar net méér moet uitgeven willen we een herhaling van ‘The Great Depression’ voorkomen. Hebben we dan niets geleerd uit eerdere crisissen, vraagt hij zich retorisch af.

In die context proberen bedrijven te overleven. Overleven wil in deze wel zeggen: hun rentabiliteit op peil te houden en hun beurskoersen alsnog de hoogte inkrijgen. Quid HR? Managen in goede tijden is een leuke job. Managen in tijden van crisis is a hell of a job. Door een personeelsfeestje of een teambuilding te organiseren, zal je als HR-manager het moreel op de werkvloer niet opkrikken. Ook niet door een euro meer maaltijdcheques per dag te geven.
Wat bepaalt de aantrekkelijkheid van bedrijven en wat zijn de drivers van engagement? Dáár gaat het nu meer dan ooit om. Systematisch empirisch onderzoek heeft aangetoond dat de fundamentele drivers ‘werkzekerheid’ en ‘werksfeer’ zijn. Uiteraard zijn dit niet de enige drivers, maar wel steevast de belangrijkste.
Daar ligt dus de rol van HR. Motiveren in demotiverende tijden zal niet via de portemonnee gebeuren of via het kwistig uitdelen van allerhande cadeautjes. Wedden dat de values opnieuw boven water komen? Maar dit keer écht en niet via een of andere sticker op het venster. Waardengedreven bedrijven hebben in deze barre tijden mijlen voorsprong op hun soortgenoten die alleen enkele gemeenplaatsen hebben bijeengesprokkeld.

HR zal niet de hemel op aarde kunnen beloven. Er zullen jobs sneuvelen. Maar HR kan wel onnodige onrust voorkomen. Door in de directierooms in te gaan tegen het vaak kortetermijndenken dat er overheerst. Door de waarden met vuur te verdedigen en niet op te offeren op het altaar van het volgende kwartaalresultaat. En door medewerkers die mate van zekerheid te geven, die je ook kan waarmaken. Niet meer, maar zeker ook niet minder.