Het telewerken heeft namelijk de grens tussen privéleven en beroepsleven nog meer doen vervagen. Uit onderzoek is gebleken dat de pendeltijd in veel gevallen arbeidstijd is geworden. Telewerkers brengen veel tijd in de “cloud” door en hebben de indruk dat zij permanent ter beschikking zijn, wat voor velen een bron van stress is.
In de wetenschap is men het er over eens dat een slechte balans tussen privéleven en beroepsleven hét recept is voor burn-out en vroegtijdig uitvallen. De cijfers geven dit ook aan. Op een actieve bevolking van ongeveer 5 miljoen mensen, zijn er 500.000 langdurig zieken die meer dan een jaar arbeidsongeschikt zijn. Ongeveer een kwart hiervan is het gevolg van burn-out of depressie. Tussen 2016 en 2021 was er een stijging met 50% van het aantal langdurige zieken door burn-out en depressie.
Patrick Maerten, Partner, Claeys & Engels © Eben Laflère
Tegelijk heeft België als doelstelling om de werkzaamheidsgraad tegen 2030 op te trekken van 71,4% vandaag naar 80%, wat concreet betekent dat ongeveer 600.000 extra mensen aan de slag moeten.
De uitdagingen zijn dus gigantisch.
Het is tegen deze achtergrond dat een “arbeidsdeal” werd gesloten in de schoot van de regering. Deze arbeidsdeal omvat een resem maatregelen inzake opleiding, een 4-dagen werkweek, e-commerce, de platform economie, etc.. Ook het recht op deconnectie wordt in dit akkoord geregeld. De bedoeling is dat ondernemingen die twintig of meer werknemers tewerkstellen een cao sluiten of hun arbeidsreglement wijzigen en hierin maatregelen nemen “voor de regulering van het gebruik van digitale hulpmiddelen, met het oog op de eerbiediging van de rusttijden en het evenwicht tussen privé- en beroepsleven”. De maatregelen moeten o.a. de praktische modaliteiten bepalen voor de toepassing van het recht om niet bereikbaar te zijn buiten de uurroosters, richtlijnen voor het gebruik van communicatiemiddelen om rusttijden, vakantie, privéleven en familieleven van de werknemer te waarborgen en vorming- en sensibiliseringsacties voor de werknemers en leidinggevenden met betrekking tot het verstandig gebruik van digitale hulpmiddelen en de risico’s die verbonden zijn aan overmatige connectie.
Het ontwerp van wet met deze maatregelen werd intussen voorgelegd aan de sociale partners binnen de Nationale Arbeidsraad die op 17 mei een verdeeld advies uitbrachten.
Voor de vakbonden gaat het voorstel niet ver genoeg o.a. omdat kleine ondernemingen buiten het toepassingsgebied vallen evenals de overheidssector.
Vanuit werkgeverszijde wordt de vraag gesteld wat dit recht op deconnectie dan wel inhoudt : is dat enkel gekoppeld aan de professionele connectie met digitale hulpmiddelen of moet dit ruimer bekeken worden en gaat het ook over het permanent verbonden zijn met social media, tv, laptop, etc.. Daarenboven zou het recht op deconnectie onlosmakelijk verbonden zijn aan de verplichting tot connectie tijdens de uren, wat nefast zou zijn voor de autonomie en de flexibiliteit van de werknemer waarbij ruime autonomie en flexibiliteit wordt gegeven aan de werknemers om hun taken uit te voeren en te combineren met privé taken.
Het ontwerp is hiermee terug op de tafel van de Minister van Arbeid beland die heeft laten weten dat hij alle adviezen zou analyseren en op basis hiervan een bijgestuurd voorstel zou uitwerken.
Het valt dan ook nog te bezien hoe dit aangepaste voorstel eruit zou kunnen zien, maar feit is dat de evolutie naar een meer autonome (tele)werknemer niet meer tegen te houden is. Zodoende moet er rekening gehouden worden met de wens van het individu om berichten buiten de normale werkuren te kunnen uitsturen indien het dit wenst en het recht om buiten de normale arbeidsuren ook geen berichten te moeten beantwoorden.
6 juni 2022
|
