UNIZO reageert kritisch, maar erkent ook dat er een aantal goede punten in het akkoord zitten. “De uitwerking rond de vierdaagse werkweek, het activerend ontslagrecht en de transitietrajecten zijn evenwichtig en spelen in op de huidige tijdsgeest. Er worden extra rechten voor werknemers ingevoerd waar werkgevers in het beste geval gemotiveerd van kunnen afwijken, wat leidt tot extra lasten. Verder sociaal overleg is dus wel noodzakelijk om tot goede modaliteiten in de bedrijven te komen”, zegt gedelegeerd bestuurder Danny Van Assche.

Onevenwicht

“De arbeidsdeal weegt veel te licht en biedt geen oplossingen voor de vele ondernemingen die vandaag schreeuwen om nieuwe medewerkers”, is de globale kritiek van Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka. “Individuele werknemers krijgen er meer flexibiliteit bij door de mogelijke vierdagenweek, de week-om-weekregeling en het recht op deconnectie. Maar die flexibiliteit geldt niet voor de werkgevers. De maatregelen over avond- en nachtwerk voor e-commerce en het activerende ontslagrecht zijn de enige lichtpuntjes. Deze deal is een gemiste kans.”

Als het gaat om e-commerce, noemt Voka de maatregelen in de arbeidsdeal slechts “een eerste aanzet”. Over het opbouwen van het individuele opleidingsrecht voor elke werknemer naar vijf dagen is het Voka-oordeel dan weer dat het een “te generieke maatregel” is. “Een goed opleidingsbeleid vraagt eerder om maatwerk op sector- en bedrijfsniveau en op persoonlijk niveau. Van bovenaf een vast aantal opleidingsdagen betonneren, is het omgekeerde van wat nodig is”, lezen we in het persbericht.

Bij UNIZO stelt gedelegeerd bestuurder Danny Van Assche dat vijf dagen opleiding per werknemer per jaar praktisch onhaalbaar is. “Het feit dat kmo’s worden uitgezonderd is positief, maar dat verandert niets aan de probleemstelling. Door deze maatregel stijgt de opleidingskost met de helft, van 2,4 procent tot 3,6 procent van de loonmassa. Dit terwijl er reeds mogelijkheden bestaan via het betaald educatief verlof en het Vlaams opleidingsverlof. We zijn het ermee eens dat verdere stappen moeten gezet worden in een beleid van levenslang leren, maar dit is iets dat tussen werkgevers en werknemers tot stand moet komen.”

Meer rechten voor werknemers

Voka wijst er ook op dat de arbeidsdeal heel wat maatregelen bevat die zorgen voor een betere afstemming tussen privé en werk, met extra rechten voor de werknemer, zoals de vierdagenweek of een week-om-week-regeling. “Deze maatregelen zullen niet leiden tot meer jobs, maar wel tot een moeilijkere arbeidsorganisatie voor de werkgever. We vrezen ook dat door deze maatregelen er aan jobhopping zal worden gedaan”, zegt Hans Maertens.

Werkgevers moeten, volgens deze arbeidsdeal, deeltijdse variabele roosters ook langer op voorhand meedelen. Danny Van Assche is ook daar kritisch: “Vandaag is er een beperkt gebruik van deze variabele uurroosters, maar het gebeurt wel net daar waar het nuttig en nodig is. Denk aan sectoren zoals de logistiek, de kunstensector en de autocars en taxi’s. Zij dreigen hierdoor in de problemen te komen. De korte mededelingstermijn dient net om het flexibel werkvolume goed te kunnen opvangen. In de huidige context waar ondernemingen flexibiliteit heel belangrijk vinden, is de verlening van de aankondigingstermijn een doorn in het oog.”

Het recht op deconnectie, dat eerder al voor federale ambtenaren is ingevoerd, is voor de werkgevers een verregaande en overbodige inmenging in de relatie tussen werkgevers en werknemers. “We begrijpen niet dat de overheid hier regelgevend tussenkomt. De regering toont een gebrek aan vertrouwen in werkgevers, die perfect in staat zijn om aldus hun arbeidsorganisatie zelf of in overleg met de medewerkers en de sociale partners op een verantwoordelijke manier te regelen”, aldus Hans Maertens.

Op het moment dat we dit schreven, was er nog geen officiële reactie van de kant van de vakbonden.