Als een leidinggevende een medewerker herhaaldelijk kleineert, manipuleert en vernedert, gaat die op zoek naar een andere baan, zou u denken. Het tegendeel is waar, zo blijkt uit het onderzoek van dr. Kimberley Breevaart van de Erasmus Universiteit Rotterdam en haar collega’s Barbara Wisse van Universiteit Groningen en Birgit Schyns van de NEOMA Business school.

Via een door hen ontwikkeld model laten ze zien welke barrières misbruikte medewerkers ervaren om op te stappen. De onderzoekers vragen daarbij om meer aandacht voor de ernst van psychologisch misbruik door leidinggevenden en doen aanbevelingen om deze barrières te doorbreken.

Zij onderzochten waarom mensen niet sneller opstappen en ontwikkelden daarvoor het ‘Barriers Model of Abusive Supervision’. Het model beschrijft in vier lagen waarom het voor slachtoffers zo moeilijk is een eind te maken aan een destructieve relatie met de baas.

Eerst zijn er barrières in de maatschappij, zoals een gebrek aan maatschappelijk bewustzijn van het probleem of het ontbreken van wetgeving waarop slachtoffers van psychologisch misbruik op het werk kunnen terugvallen.
De tweede laag gaat over barrières in de organisatie, bijvoorbeeld een gebrek aan beleid over hoe mensen met elkaar moeten omgaan en/of het niet sanctioneren van ongewenst gedrag door leidinggevenden.
De derde laag benoemt barrières die te vinden zijn in de relatie waarin het misbruik plaatsvindt. Voorbeelden van dit soort barrières zijn de sociale isolatie van slachtoffers en de emotionele uitputting die zij voelen.
Als laatste hebben barrières bij het slachtoffer van het misbruik ermee te maken dat sommige mensen het gevoel hebben dat ze het verdienen om slecht behandeld te worden. Maar ook dat ze, afhankelijk van hun persoonlijkheid, graag willen proberen om hun huidige situatie te verbeteren in plaats van op te stappen.

Om de barrières te doorbreken is het belangrijk om maatschappelijk bewustzijn over het probleem te creëren (denk aan een beweging zoals #metoo). Grote organisaties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kunnen hier een belangrijke rol in spelen. Daarnaast is het noodzakelijk dat er duidelijke wetten komen over psychologisch misbruik op de werkvloer. Organisaties spelen ook een cruciale rol in het beschermen van hun medewerkers. Zo is het belangrijk dat slachtoffers toegang hebben tot de nodige steun en informatie, dat er duidelijke regels zijn voor (on)gewenst gedrag en dat deze regels gehandhaafd worden.

Bron: Erasmus Universiteit Rotterdam