Heel wat personen hebben een slaaptekort. Nochtans is daar een heel makkelijke oplossing voor: later opstaan. Paul Kelley, klinisch researcher bij het Sleep and Circadian Neuroscience Institute aan de universiteit van Oxford, riep tijdens een speech voor het British Science Festival de scholen op om hun starttijden te verlaten en rekening te houden met het biologische ritme van hun studenten. Het zou immers de cognitieve prestaties, de examenresultaten en de gezondheid van de studenten ten goede komen (slaaptekort is gelinkt aan diabetes, depressie, obesitas en een verminderd immuunsysteem).

In zijn toespraak, helemaal in lijn met een paper die hij vorig jaar publiceerde, schetst Kelley de evolutie van de biologische ontwakingstijd. Voor kinderen van 10 jaar ligt die ontwakingstijd om 6.30 uur, voor 16-jarigen is dat 8 uur en voor 18-jarigen is dat zelfs pas 9 uur. Dat verklaart deels waarom pubers vaak als lui worden omschreven. Voor de oudere tieners zou het dus zeer redelijk zijn om de school pas rond 11 uur te laten aanvangen.

“Een alarm dat om 7 uur afgaat bij de oudere adolescenten, is het equivalent van een alarm om 4.30 uur bij een 50-jarige leraar”, merkt de slaapexpert op.

Het is echter niet zo simpel om de tieners gewoon te overtuigen om vroeger in bed te kruipen. Het bioritme wordt immers bepaald door een bijzonder soort licht dat cellen in de ogen waarnemen en doorgeven aan de nucleus suprachiasmaticus in de hypothalamus. De tieners gebieden hun bioritme aan te passen, is hetzelfde als hen te vragen om hun hartritme te veranderen.

Bioritme van de baas domineert

Het zijn echter niet enkel de tieners die zouden profiteren van een latere start. Ook de werkwereld zou meer rekening moeten houden met het bioritme. Paul Kelley omschrijft het gemiddelde slaapverlies per nacht voor de verschillende leeftijdscategorieën: “In de categorie van 14- tot 24-jarigen bedraagt het slaapverlies meer dan 2 uur per nacht. Voor 24- tot 35-jarigen is dat zo’n anderhalf uur. Die evolutie zet zich verder tot u 55 bent en het gemiddelde levensritme overeenkomt met het bioritme. Het slaappatroon van een 55-jarige komt trouwens opnieuw overeen met dat van een 10-jarige.”

Dat is dus waarom het traditionele 9-to-5-werken zo diepgeworteld is: het is ideaal voor het bioritme van de bazen (waarvan het overgrote deel min of meer vijftigers zijn). Maar betekent dit dat de vaste starttijden op kantoor best opzij geschoven worden, zodat de 50-plussers om 8 uur kunnen starten, de dertigers om 10 uur en de tieners om 11 uur?

Kelley is er alvast van overtuigd dat gesynchroniseerde uren heel wat positieve gevolgen kunnen hebben: “De prestaties, het humeur en de gezondheid van heel wat medewerkers zouden erop vooruitgaan. Dankzij een simpele maatregel zouden de medewerkers minder ziek zijn, en bovendien gelukkiger en beter in wat ze doen.”

Tal van voordelen

Dat zijn nog niet eens de enige voordelen. Er zouden minder ongevallen zijn op de weg, aangezien de bestuurders minder vermoeid en dus alerter zouden zijn. Bovendien zouden de files grotendeels verdwijnen als niet alle personen op hetzelfde uur op het werk of op school moeten zijn. Zeker gezinnen zouden er volgens Kelley op vooruitgaan: “Situaties waar ouders hun tieners eigenlijk drie uur te vroeg wakker maken, dat creëert logischerwijs heel wat spanningen.”

Onderzoeker Kelley zelf is 67 en staat iets na 6 uur op, zonder daar echt een wekker voor nodig te hebben: “Mijn bioritme is opnieuw dat van een 10-jarige. Het is voor mij dan ook heel wat makkelijker om nu mijn werkdag te starten dan dat het geval was in het begin van mijn carrière.”

Bron: The Guardian (theguardian.com)