Een recent artikel in Harvard Business Review had de titel ‘Are We Ready for Self-Management?’, alsof zelfsturende teams een nieuw experiment zijn. Veel grote, zeer succesvolle bedrijven als W. L. Gore, Semco, Barry Wehmiller en vele anderen zijn op deze manier echter reeds een vijftigtal jaar gestructureerd.

Controlefreaks praten er dan nog wel over alsof het om iets uiterst experimenteels gaat, toch zijn zelfsturende teams reeds gewikt en gewogen en ‘here to stay’. Een tsunami van bedrijven beweegt dan ook in die richting omdat de data waarom je het zou moeten doen, onbetwistbaar zijn.

Zelfsturing als sterke motivator

De magie is niet het concept, maar het principe daarachter: ‘eigendom’ als gevolg van de macht om beslissingen te nemen. Als medewerkers worden aangemoedigd om zelf belangrijke beslissingen te nemen, nemen ze bezit op een manier dat ze dat nooit eerder hebben gedaan. Dat is belangrijk, aangezien ‘eigendom’ de belangrijkste motivator is in het bedrijfsleven. Een organisatie die iedereen motiveert om het heft in eigen handen te nemen, kan zeker stellen de heilige graal te hebben gevonden.

Verantwoordelijkheid, geen taken

Het archaïsche systeem dat vandaag door de meeste bedrijven wordt toegepast, gelooft dat één manager betere beslissingen kan nemen dan de tien mensen die voor hem werken. Maar in de opkomende ‘Participation Age’ is men van mening dat de tien mensen die het meest getroffen worden door de beslissing, beter in staat zijn om ze te nemen.

De gevolgen van beide denkrichtingen zijn onthullend. In het eerste systeem neemt de manager de verantwoordelijkheid om beslissingen te nemen, en verdeelt vervolgens de taken over het team. Maar de onderneming uit de ‘Participation Age’ delegeert de verantwoordelijkheid naar het team. Wanneer u taken toewijst (“Zet deze moer op die bout”), voelen mensen zich gebruikt, maar als u de besluitvorming delegeert (“Maak een goede wasmachine”), nemen mensen het heft in eigen handen.

Dit werkt natuurlijk enkel indien u van mening bent dat één manager niet slimmer is dan tien mensen die dichter bij het probleem staan. Zoals Janice Klein (professor aan MIT Sloan School of Management) ontdekte, probeerden een paar bedrijven een soort van zelfsturende teams in te voeren in de jaren 1980, maar zonder de managementstructuur te ontmantelen. Het invoeren van zelfsturende teams is dus geen managementtactiek, maar een cultuuromslag. Indien u dus niet helemaal overtuigd bent, begint u er beter niet aan.

Het is simpel, maar niet makkelijk

Heel wat bedrijven profiteren reeds decennia van het feit dat ze hun medewerkers hun hersens hebben teruggegeven. Deze bedrijven groeien sneller, zijn productiever, winstgevender en duurzamer. Als meer en meer bedrijfsleiders en investeerders de cijfers zien, zullen ze eisen dat hun bedrijven ook in deze richting evolueren.

Bent u ondertussen reeds overtuigd om ook tot de ‘Participation Age’ toe te treden? Een ‘eeuw van bazen’ heeft de medewerkers er echter van overtuigd dat ze niet zo slim en gemotiveerd zijn als managers. U zal die notie dus moeten ombuigen, en het zal enige tijd vergen vooraleer de medewerkers erop vertrouwen dat u dit echt meent. Hier alvast enkele tips:

1. Vorm een team rond een doelstelling (4 à 12 medewerkers).
2. Laat hen eerst het gewenste resultaat definiëren.
3. Vervolgens de werkwijze die nodig is om dat resultaat te bereiken.
4. Ga voor resultaatsgerichte verloning (kwaliteit, kwantiteit, snelheid,…).
5. Laat de medewerkers ook zelf bepalen wat er gebeurt wanneer de doelstellingen niet worden gehaald en wat er gebeurt met degenen die niet op de juiste wijze bijdragen.
6. De bedrijfsleiding keurt de beslissingen van de teams goed.

Waarborg uw toekomst 

In de ‘Participation Age’ willen medewerkers niet langer gewoon een job om de rekeningen te kunnen betalen, ze willen werk dat hen toelaat om ‘volledig mens’ te zijn, om zelf beslissingen te nemen en het heft in eigen handen te nemen. Naarmate meer organisaties de oude managementstructuren achter zich laten en de medewerkers meer zelf laten beslissen, zullen ze de kans vergroten om talent te behouden. Zelfsturende teams zijn dan ook dé manier om talent in eigen huis te houden.

Bron: Harvard Business Review (hbr.org) en Inc. (inc.com)