Ons lichaam is gebouwd om te bewegen. Veel zitten doet het geen goed. Zo zet het de lage rug onder constante druk. Lage rugpijn is de meest voorkomende chronische aandoening: twee op de drie krijgt er ooit last van. De kwaal staat niet toevallig bovenaan op de lijst met oorzaken van werkverzuim.
Naast lage rugpijn, leidt langdurig zitten tot een verhoogd risico op diabetes, hart- en vaatziekten, zwaarlijvigheid of zelfs vroegtijdig overlijden. Verder kan het medewerkers minder productief, minder creatief of depressief maken. Zitten, zo klinkt de boutade, is het nieuwe roken.
ALARMERENDE CIJFERS
Alarmerend, en toch: gemiddeld brengen Belgen zo’n 55 procent van hun tijd zittend door. Heel wat jobs houden ons gekluisterd aan onze bureaustoel. Maar ook in de vrije tijd is zitten schering en inslag. Sporten als remedie? Prima, maar enkele uren per week op sportschoenen doorbrengen, volstaat niet. Hoe gezond een uurtje sporten ook is, het maakt uw zituren niet goed.
Onderzoek van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid toont bovendien aan dat we minder bewegen dan tijdens voorgaande jaren. Amper 39,7 procent van de Vlamingen beweegt elke dag meer dan een half uur. Dat is 5,4 procent minder dan in 2008. Jammer genoeg zijn de cijfers voor het Waalse gewest (31 procent) en Brussel (29 procent) nog slechter. En het probleem begint al op jonge leeftijd. Ronduit alarmerend zijn de cijfers voor jongens en meisjes tussen 14 en 17 jaar: dagelijks spenderen ze gemiddeld 8 uur en 44 minuten zittend.
KLEINE INSPANNINGEN HELPEN
Reden genoeg voor werkgevers én werknemers om actie te ondernemen, liefst preventief. Dat vergt aanpassing van diepgewortelde denkpatronen, ongeacht de leeftijd. Idealiter zou elk uur zittend werk afgewisseld moeten worden met tien minuten rechtstaan en rondlopen. Maar in hoeveel werksituaties is dat een haalbaar scenario?
Om gezondheidsvoordelen te bekomen, moeten volwassenen minimaal 10.000 stappen per dag zetten. Wandelen tijdens de middagpauze, de trap nemen in plaats van de lift, wandelvergaderingen, … Kleine inspanningen kunnen samen een halfuur bedragen. De wagen laten staan voor de (elektrische) fiets kan ook een interessante piste zijn.
MOEDIG UW WERKNEMERS AAN
Mijn advies aan werkgevers is om op twee vlakken initiatief te nemen. Eén: treed sensibiliserend op. Er zijn al heel wat ondernemingen die medewerkers stimuleren om de lift links te laten liggen. Collectieve acties hebben het voordeel versterkend te werken. In Vlaanderen en Brussel loopt nog tot 2 april de 10.000 stappenclash. Een maand lang nemen medewerkers uit diverse bedrijven de handschoen op om samen zo veel mogelijk stappen te zetten.
Twee: moedig medewerkers aan om een gezondere, meer actieve werkstijl aan te meten. Denk maar aan staande of in de hoogte verstelbare bureaus, actieve stoelen of zitballen, of de centrale plaatsing van de printers, waardoor medewerkers voor elke print even moeten opstaan.
IEDEREEN RECHTOP?
Rechtopstaand werken is aan een opmars bezig. Door rechtop te staan, spreken we spieren aan in benen, billen en bekken, die we al zittend niet gebruiken. Maar te veel staan, is evenmin ideaal. Veel afwisselen en bewegen is de boodschap. Over bewegen gesproken: fietsend werken is tegenwoordig geen uitzondering meer. Daarbij gaat het niet om kilometers afmalen, maar om een betere bloeddoorstroming door zacht in beweging te blijven.
Sommige wetenschappers beweren dat een uur zitten schadelijker is dan één sigaret. Blijft u bij de pakken zitten?
■ De auteur, Gretel Schrijvers, is algemeen directeur van Mensura EDPB. Zij schreef deze tekst als lid van de adviesraad van HR Square.
